Suudi Arabistan’ın Cidde kenti, yaklaşık 18 ay önce başlayan Ukrayna kriziyle ilgili olarak diplomatik ve siyasi yollarla işbirliğinin güçlendirilmesi için bir dizi ülkenin ulusal güvenlik danışmanları ve temsilcilerinin bir araya geldiği toplantıya ev sahipliği yaptı.
Bu adım, krizin ilk günlerinden bu yana Rusya ve Ukrayna liderleriyle olan temasları ve ülkesinin diyalog yoluyla kalıcı barışa yol açan bir çözüme ulaşılmasına katkıda bulunmak için Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Prens Muhammed bin Selman bin Abdulaziz‘in girişimlerinin devamı olarak atıldı.
Veliaht Prens geçtiğimiz mayıs ayında Cidde’deki Arap Zirvesi oturum aralarında Ukrayna Devlet Başkanı Volodomir Zelenski ile yaptığı görüşmede, Riyad’ın krizi siyasi olarak çözmeyi amaçlayan tüm uluslararası çabalara olan duyarlılığını ve desteğini yineledi. Krizin hafifletilmesine katkıda bulunma çabalarını sürdürdü.
Suudi Arabistan toplantıyı, Ukrayna krizini diplomatik ve siyasi yollarla çözmenin yolları hakkında uluslararası düzeyde görüş alışverişi, koordinasyon ve tartışma yoluyla diyalog ve işbirliğinin geliştirilmesine katkıda bulunmak için düzenledi.
Cidde toplantısı, uluslararası barış ve güvenliği artıracak ve dünyayı savaşın daha fazla insani, güvenlik ve ekonomik yansımalarından korumayı hedefliyor.
Ukrayna’nın Çin ve Hindistan’ı Yanına Çekme Arayışı
Ukrayna’nın Suudi Arabistan’ın “uluslararası arenada artan ağırlığından” yararlanarak barış için Çin ve Hindistan gibi tarafsız ülkeleri yanına çekme arayışında olduğu belirtiliyor.
Ukrayna’nın girişimiyle gelecekteki bir barış anlaşmasının temel ilkelerinin belirlenmesine yönelik başlatılan görüşmeler Suudi Arabistan’ın Cidde kentinde başladı.
Amerika Birleşik Devletler, Çin ve Hindistan’ın aralarında olduğu 40’tan fazla ülke temsilcisinin katıldığı iki günlük toplantıya Rusya davet edilmedi. Ancak doğrudan barış görüşmesi yapılma olasılığının ufukta görünmediği bir ortamda, Moskova görüşmeleri yakından takip edeceğini bildirdi.
Suudi Arabistan’ın Rusya’nın geçtiğimiz yıl şubat ayında Ukrayna’yı işgal etmesinden bu yana her iki tarafla da temaslarını sürdürdüğüne dikkat çeken Batılı diplomatlar, dünyanın en büyük petrol ihracatçısının, daha önceki toplantılara katılmayan ülkelerin bir araya getirilmesinde önemli rol oynadığını belirtti.
Ukrayna
Ukrayna, bu önemli diplomatik girişimiyle kendisine destek çıkan batılı müttefiklerinin ötesinde küresel ekonomiye darbe vuran Ukrayna-Rusya savaşında taraf tutmakta gönülsüz davranan ülkelere ulaşmayı amaçlıyor.
Ukrayna’yı toplantıda Cumhurbaşkanı Vladimir Zelenskiy’nin ofisini yöneten Andriy Yermak temsil ediyor. Yermak, ortak bir bildiri yayınlamaya yönelik olup olmadığı henüz netlik kazanmayan görüşmelerin “zor geçmesini” beklediğini ifade etti.
Zelenskiy, görüşmelerin küresel liderlerin Ukrayna’nın planı üzerinde birleştiği bir barış zirvesinin önünü açmasını umuyor. Ukrayna, Rusya’dan işgal ettiği toprakların tamamını geri vermesini ve birliklerini Ukrayna topraklarından tamamen çekmesini talep ediyor.
Çin ve Hindistan
Danimarka’nın başkenti Kopenhag’da haziran ayında düzenlenen barış görüşmelerine katılmayan Çin, Cidde’deki toplantıya Avrasya İşleri Özel temsilcisi Li Hui’yi gönderdi.
Li Hui “Birçok anlaşmazlığımız var ve farklı pozisyonları duyduk, ama önemli olan ilkelerimizin paylaşılmasıdır.” açıklamasında bulundu.
Rusya ile sıkı ekonomik ve diplomatik bağlarını koruyan Pekin yönetimi, bugüne kadar Moskova’yı işgalden dolayı kınama çağrılarını reddetmeye devam ediyor.
Hindistan da, Ukrayna konusunda saf tutmaktan kaçınan ülkelerin başında geliyor. Toplantıda Hindistan’ı Ulusal Güvenlik Danışmanı Shri Ajit Doval temsil ediyor.
Hindistan da, Çin gibi, Rusya ile yakın bağlarını sürdürüyor ve savaşı kınamayı reddediyor. Hindistan ayrıca düşen fiyatları fırsat bilerek, Rus petrolünün ithalatını da arttırdı.
Bu iki önemli gücü toplantıda bir araya getirmeyi başaran Suudi Arabistan, son yıllarda petrol piyasası politikası konusunda Moskova ile birlikte çalıştı ve Türkiye ile birlikte geçen yıl Ukrayna ile Rusya arasında esir takasına aracılık etti.
Zelenskiy geçen yıl Suudi Arabistan’da düzenlenen Arap Birliği zirvesine katılmış ve burada Suudi Arabistan veliaht prensi Muhammed bin Selman’ın barış için arabuluculuk yapmaya hazır olduğunu dile getirmişti.
Kaynaklar: Euronews, Independent Türkçe
