1960’lı yıllarda İlkokullarda okutulan ‘Âdâb-ı Muaşeret’ dersindeki 21 kural bu gerçeği ortaya koyan önemli bir tarihi belgedir.
İşte o kurallar:
1. Ayakta bir şeyler yiyip içilmez.
2. Eller pantolon cebine sokulmaz.
3. Başkasının kusuru ile dalga geçilmez.
4. Emanet eşyalar fazla geciktirilmez.
5. Pazarlık yapılırken mal kötülenmez.
6. Telefon eden kişi önce kendisini tanıtır.
7. Kalabalık yerlerde sakız çiğnenmez.
8. Sigara ile bir yere girilmez.
9. Kusurlar yüze karşı açık açık söylenmez.
10. Sokak ortasında durarak konuşulmaz.
11. Alay ve kötüleme imâ ile bile yapılmaz.
12. Yerlere tükürülmez ve çevre kirletilmez.
13. Bencillik ancak çocuklarda ayıplanmaz.
14. Aksırırken, öksürürken el veya mendille ağız kapatılır.
15. Toplu yerlerde yüksek sesle konuşulmaz.
16. Uzun zaman kalan misafire oda ayrılır.
17. Yemek davetinde yemekler geciktirilmez.
18. Sıra olan yerlerde sıraya geçilir.
19. Başkasının yanında ayakları uzatarak oturulmaz.
20. Bir konuyu reddederken terbiyeli ve ciddi olunur.
21. Başkasının lafı kesilmez, devamlı da konuşulmaz.
Şimdilerde kimin eli kimin cebinde belli değil..!
O günün kısıtlı koşullarında dahi bu kurallar gerçekten çok önemliydi ve kaliteli bir neslin yetişmesini sağladı.
Âdâb-ı Muaşeret ya da bugünkü adıyla görgü kuralları çağımızın koşulları ile yeniden tanzim edilecek olsa yüzlerce madde sıralamak gerekir ancak kimin umurunda? Varsa yoksa âli menfaat..!
Belki bugün her türlü imkana sahibiz lakin tek ve en önemli eksiğimiz görgüdür. Şunu asla unutmamak gerekir; ahlaklı ve sorumluluk sahibi vicdanlı bireyler görgülü toplumların eseridir.
Görgü yüzlerce sıfırın önündeki pozitif sayı gibidir; o yoksa gerisinin de bir değeri yoktur. Görgünün olmadığı yerde ne bilginin ne de paranın bir değeri vardır.
O yıllardaki anlayışı yeniden tesis etmek öncelikli meselemiz olmalıdır. Bunun için de öncelikle ülkeyi yönetenlerin görgülü olması gerekir.
Lütfen mevcut siyasileri yukarıda ifade ettiğim kurallar dahilinde irdeleyin ve gerek ülkeyi yönetenler ve gerekse yönetime talip olanların görgü ölçüsüne siz karar verin…
Dr. Vecdet Öz
