Avrupa Birliği liderleri, Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın vetosuna rağmen Ukrayna’ya 2024’ün başlarında büyük bir yardım paketini onaylayacaklarına dair güvenlerini dile getirdi.
Macaristan dışındaki 27 AB ülkesinin tamamı, Rusya’nın işgaline rağmen Ukrayna ile katılım müzakerelerini başlatmayı kabul etti.
Ancak AB bütçesinden, Kiev’e 50 milyar avro (55 milyar dolar) aktaracak ve göç yönetimi gibi diğer görevler için daha fazla nakit sağlayacak şekilde yenilenmesi konusunu aşamadılar.
Rusya’nın Ukrayna’daki savaşı devam ederken Kiev dış yardıma bağımlı durumda ve ABD Başkanı Joe Biden şu ana kadar Kiev için Kongre aracılığıyla 60 milyar dolarlık bir paket alamadı.
Tüm üyelerin desteklediği bir anlaşmayı tercih eden ancak aynı zamanda bir B planına da sahip olan AB liderlerinin, konuyu Ocak sonu veya Şubat başında yapılacak acil zirvede yeniden ele alması bekleniyor.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen şunları söyledi: “27 üye devletin anlaşmaya varması için çok çalışıyoruz; ancak oybirliğiyle anlaşmanın mümkün olmaması durumunda operasyonel bir çözüme sahip olmak için potansiyel alternatifler üzerinde de çalışmanın artık gerekli olduğunu düşünüyorum” dedi.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, daha geniş kapsamlı çok yıllı AB bütçe planının bir parçası olan yardımın Kiev’e alınması konusunda iyimser olduklarını ifade edenler arasındaydı.
Diplomatlar ve yetkililerin söylediğine göre Scholz’un üyelik müzakerelerini başlatma kararının önünü açmak üzere “Ukrayna’ya yardım etmenin başka yolları da var ama burada çözüm bulma hedefinden vazgeçmiş değiliz” söylemi, Orban’ın salonu terk etmesinde büyük rol oynadığını söyledi.
Orban: “Gerekirse el frenini çekeriz.”
Belçika’nın başkenti Brüksel’de önceki gün başlayan AB Liderler Zirvesi’nin ilk oturumunda Ukrayna ve Moldova’nın katılım müzakerelerinin başlaması ve Gürcistan’a adaylık statüsü verilmesi kararlaştırıldı.
AB liderlerinin Ukrayna’ya 50 milyar avroluk ek mali destek sağlanması görüşmelerinde Macaristan veto oyu kullandı. Ancak Ukrayna’nın katılım müzakerelerinin başlamasının görüşülmesi sırasında Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın salonu terk etmesi dikkat çekti. Ukrayna ile müzakerelerin başlamasına karşı çıkan Orban’ın salonu terk etmesiyle karar oybirliğiyle alınmış oldu.
Orban tutumuna ilişkin yaptığı açıklamada, Ukrayna’nın üyelik müzakereleri sürecinin “çok çok uzun” olacağını belirterek “Bu süreci daha sonra engelleyebiliriz, gerekirse el frenini çekeriz” dedi.
Macaristan devlet televizyonuna konuşan Orban AB liderlerini Ukrayna’nın katılım müzakereleri sürecini başlatmamaları için saatlerce ikna etmeye çalıştığını söyledi.
“Onların sayısı 26, ben ise tek başınayım” diyen Orban “Onlar Ukrayna’ya bu kararla savaşa devam etmek için gerekli cesareti vermek istiyorlar ve benden bu konuda onları engellemememi istediler” ifadelerini kullandı.
AB Liderler Zirvesi’nde alınan bu kararla Macaristan’ın herhangi bir şey kaybetmediğini savunan Orban “Eğer Ukrayna’nın AB üyesi olmasını istemezsek o zaman Macaristan Parlamentosu bunu reddeder” dedi.
Meselenin parlamentolara gelmesine dek sürecin “çok, çok uzun” olacağını söyleyen Macaristan Başbakanı, “Müzakereler sırasında Macaristan’ın çıkarlarına dokunan herhangi bir şey olursa benim bunu durduracağımı söylediler” diye konuştu.
Salondan çıkma sebebini “kötü kararın bir parçası olmamak” diye açıklayan Orban “Daha sonra bu süreci durdurabiliriz, gerekirse el frenini çekeriz” dedi.
Politico: Almanya’nın isteği üzerine katılmadı
Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın Ukrayna’nın Avrupa Birliği’ne üyelik müzakerelerinin başlatılabilmesi için Almanya Başbakanı Olaf Scholz’un isteği üzerine oylamaya katılmadığı belirtildi.
Politico’nun haberine göre, Orban’ın Brüksel’de düzenlenen AB Liderler Zirvesi’nde Ukrayna’nın birliğe katılım müzakerelerinin başlatılmasına itirazı, görüşmeleri çıkmaza sürükledi.
Almanya Başbakanı Scholz, Ukrayna’nın üyelik müzakerelerinin başlatılması oylamasının yapılabilmesi için Orban’ı diğer ülke liderlerinin de önünde salon dışına çıkıp kahve molası vermeye davet etti.
Scholz, AB kuralları uyarınca bir üyenin eksikliği halinde geri kalan 26 üyenin Ukrayna’nın üyelik müzakerelerinin başlatılması için gerekli oy birliğini sağlayacağını hatırlattı.
Teklifin ardından, Orban salonu terk ederken Ukrayna’nın AB’ye katılım müzakerelerini başlatma görüşmelerinin de önü açılmış oldu.
