İki lider arasındaki telefon görüşmesinin ardından Beyaz Saray, ABD Başkanı Joe Biden‘ın İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu‘ya Gazze’deki sivilleri ve yardım çalışanlarını korumak için “belirli, somut ve ölçülebilir” adımlar atması yönünde baskı yaptığını söyledi.
Çağrı, Biden ve Netanyahu‘nun bu hafta başında İsrail’in 7 World Central Kitchen insani yardım çalışanını öldürdüğü saldırıdan bu yana yaptıkları ilk doğrudan iletişimdi.
Beyaz Saray, “Başkan Biden, insani yardım çalışanlarına yönelik saldırıların ve genel insani durumun kabul edilemez olduğunu vurguladı” dedi. Biden ayrıca “ABD’nin Gazze politikasının, İsrail’in zarar ve ıstırapla mücadeleye yönelik acil eylemine ilişkin değerlendirmemize göre belirleneceğini açıkça belirtti”.
Beyaz Saray ulusal güvenlik sözcüsü John Kirby daha sonra, İsrail’in Gazze’ye yardım akışını artırmaması ve sivilleri ve insani yardım çalışanlarını korumaya yönelik önlemler almaması halinde bunun sonuçları olacağını öne sürdü. Ancak ayrıntı vermeyi reddetti. Kirby, “İleriye dönük herhangi bir potansiyel politika kararının ön izlemesini yapmayacağım. İsrail tarafında bazı gerçek değişiklikler görmek istiyoruz. Ve eğer onların tarafında bir değişiklik göremezsek, bizim tarafımızda değişiklikler olması gerekecek” dedi.
Biden yönetimi şu ana kadar İsrail’e yardım ve silah transferine ilişkin koşullar getirilmesini reddetti. Aynı zamanda Filistinli grup Hamas’ı çökertmek için İsrail’in Gazze’deki askeri harekatını da defalarca destekledi.
Kirby Çarşamba günü gazetecilere verdiği demeçte, “İsrail’in hâlâ geçerli olan bu tehdide karşı kendini savunma yeteneğini hâlâ destekliyoruz ve bu devam edecek” dedi.
Kirby Perşembe günü bu tutumunu yineleyerek, ABD’nin “İsrail’e meşru müdafaa konusunda yardım etme konusunda hâlâ katı bir kararlılığa sahip olduğunu” söyledi.
ABD basınında çıkan haberlere göre Biden yönetimi, geçtiğimiz haftalarda 900 kg’lık bombalar da dahil olmak üzere binlerce askeri eşyanın İsrail’e nakledilmesine izin vermişti.
Biden yönetimi ayrıca, İsrail’in Şam’daki İran Konsolosluğu’na düzenlediği ve aralarında İranlı bir komutanın da bulunduğu 7 kişiyi öldüren hava saldırısını eleştirmeyi veya kınamayı da reddetti.
Diplomatik tesisler uluslararası hukuk tarafından korunuyor ve bizzat Washington, Gazze’deki çatışmanın bölgesel bir savaşa dönüşmemesi konusunda uyarıda bulundu.
Ancak Beyaz Saray’a göre Biden, Perşembe günü Netanyahu ile yaptığı görüşmede İran’ın olası misillemelerine karşı İsrail’e desteğini dile getirdi.
Açıklamada, “2 lider ayrıca İran’ın İsrail ve İsrail halkına yönelik açık tehditlerini de tartıştı. Başkan Biden, ABD’nin bu tehditler karşısında İsrail’i güçlü bir şekilde desteklediğini açıkça ortaya koydu” dedi.
Çağrı, ABD medyasında Biden’ın Gazze’de artan ölü sayısı ve ayrım gözetmeyen saldırılar nedeniyle Netanyahu’ya giderek daha fazla kızdığı yönündeki raporların ortasında geldi.
Biden, Pazartesi günü aralarında bir ABD vatandaşının da bulunduğu World Central Kitchen çalışanlarının ölümüne yol açan İsrail saldırısından duyduğu öfkeyi dile getirerek, İsrail’in “hesap verebilirlik getirecek” hızlı bir soruşturma yapması çağrısında bulundu.
Biden Salı günü yaptığı açıklamada, “Bu çatışma, kaç yardım görevlisinin öldürüldüğü açısından son zamanların en kötü çatışmalarından biri oldu. Gazze’de yardım dağıtmanın bu kadar zor olmasının önemli bir nedeni de bu; çünkü İsrail, sivillere son derece ihtiyaç duyulan yardımı sağlamaya çalışan yardım çalışanlarını korumak için yeterince çaba göstermedi.”
Yönetim yine de İsrail’e silah sevkiyatına devam edeceğinin sinyalini verdi.
Hem Beyaz Saray hem de ABD Dışişleri Bakanlığı bu hafta , ordusunu ihlallerle suçlayan raporlara rağmen ABD’nin İsrail’in uluslararası insani hukuku ihlal ettiğini tespit etmediğini söyledi.
Perşembe günü Kirby, ABD’nin İsrail’in olayla ilgili kendi soruşturmasını sonuçlandırmasını bekleyeceğini de söyledi.
Ancak hak grupları, İsrail’in kendisini soruşturması konusunda güvenilmemesi gerektiğini savundu. İşgal altındaki Batı Şeria ve Gazze’deki bariz hak ihlallerine rağmen İsrail yetkilileri nadiren kendi askerleri ve komutanları hakkında dava açıyor.
Üstelik hak savunucuları Biden yönetiminin hesap verme çağrısına şüpheyle yaklaştıklarını ifade etti.
2022’de Biden yönetimi, İsrail güçlerinin El Cezire muhabiri Shireen Abu Akleh’i vurup öldürmesinin ardından benzer şekilde hesap verme çağrısında bulundu. Ancak İsrail, ölümcül kurşunu kendi askerlerinin ateşlediğini kabul etmesine rağmen olayı bir hata olarak nitelendirdi ve ABD hesap verme çağrısını geri çekti.
Başlangıçta Biden yönetimi hesap verebilirliği, faillerin hukukun izin verdiği ölçüde kovuşturulması olarak tanımladı. Daha sonra İsrail’in angajman kurallarının revize edilmesiyle hesap verebilirliğin sağlanabileceğini, böylece benzer olayların bir daha yaşanmayacağını söyledi.
Ancak İsrail hükümeti Washington’un reform çağrılarını açıkça reddetti. O dönemde İsrail Başbakanı Yair Lapid, “Kimse bize angajman kurallarımızı dikte etmeyecek” demişti.
Beyaz Saray, El Cezire’nin Dünya Merkezi Mutfak işçilerine saldırının hesap verebilirliğinin nasıl sağlanabileceğine ilişkin yorum talebine yanıt vermedi.
El Cezire
