Bir zamanlar doğal güzellikleri,Astım ve Verem hastalığına iyi gelen havası,şifalı suları,mis kokulu üzümleri,zeytinleri,yoğurdu,ekin tarlaları,harmanları,Yağ haneleri,pansiyonları,
Yazlık sinemaları ve çok ünlü KAĞIT KEBABI…
Tarihe karışan Yakacık kanatlarımın altında…
60,65 yıl önce nasıl bir Yakacık vardı ?
Yakacık’ı Yakacık yapan özellikler nelerdi ?
İstanbullun efsane konumunda olan sayfiye kenti ve Balkonu konumunda bulunan Yakacık’ı ara başlıklar halinde anlatmaya çalışacağım.,Yakacık’ın eski özelliklerini,güzelliklerini ve
bazı yönlerini yaşamış,görmüş bir insan olarak anlatmak istedim….
ELEKTRİK YOKTU
Yakacık Hasan Paşa ilkokuluna gitmeye başladığım yıllarda Yakacık da Elektrik yoktu lamba ve idare ile aydınlık sağlanırdı. Yani Gaz lambası ve idare ışığı altında derslerimizi çalışırdık.Zannedersem ve yanlış hatırlamıyorsam Yakacık 1940′ lı yılların başından sonra Elektrikle tanıştı.1950 li yılların başından sonrada Rahmetli Burhan Karagöz,Yakacık-ı Sinema ile tanıştırdı.
Nimet Otel,Kaptan Paşa;nın köşkü,Çınar altı kahvesi soğuk kış gecelerinin zaman zaman sinema salonları görevini gördü. Yakacık’ın ilk ve modern sineması Yıldız Sineması idi.Çarşı mahallesi Muhtarı S. Çetin Turhan’ın karşısında bulunan binanın ön kısmı Yakacık’ın ilk yazlık sineması idi.Bende Yıldız sinemasında Çamlıca gazozu satar ve cep harçlığımı çıkarırdım..Daha sonra Yakacık’ın tanımış eşraflarından Rahmetli Hafız Celepgil’in oğlu ve benimde değerli ağabeyim Rahmetli Erdem Celepgil ,evlerinin geniş bahçesini yazlık sinema yaptı.‘ MEHTAP ‘ Sineması uzun yıllar Yakacık halkına sezonun en güzel filmlerini sundu.Yanılmıyorsam Yakacık’ın tanınmış ve zengin ailelerinden ve esnaflarından
rahmetli Fikret Akgün,kendilerine ait Değirmeni kaldırdılar ve burada güzel bir modern kışlık sinema oluşturdular.Renk Sineması uzun yıllar çalıştırıldı ve oda tarihe karıştı.
Yakacık’ta tarihe karışmayan,kayıp olmayan sadece Ayazmadaki tarihi Gazino ve Çay bahçeleri kaldı.Yakacık’ta kayıt altında tutulan 35 çeşmesinden sadece 3-4 tanesinin suyu akıyor.Ya diğerleri ?
Ya Yakacık’ın tarihi hamamı ? Oda VİRANE HALİNE GELDİ diğer bir önemli bir konumu da doğal güzelliklerle donatılmış ünlü KORU PİKNİK alanı idi.Yaşlı meşe ağaçlarının gölgesi altına serilen HASIR üzerine oturulmasının ayrı bir keyif e özelliği vardı.Suyu;da meşhurdu korunun.Kara Muhittin amca işletirdi bu güzel piknik alanını. Orası da tarihe karıştı ve Betonlaştı.
YA ŞEKER SUYU ? Onu hiç sormayın diğerleri gibi tarihin derin kuyusuna gömülmüş ve betonlaştırılmıştır.
NEDEN SAYFİYE KENTİ İDİ ?
Yakacık’ın yaklaşık BİN bir geçmişi olduğu bilinmekte.Önce Yakacık’ın isminin nereden geldiğini eski Yakacık’lılardan edindiğim bilgiye göre anlatmaya çalışacağım. Bölgede ikamet eden Romanlar devrin yetkilisinin huzuruna çıkarlar ve bir yamaç konumunda bulunan bölge için ; Hünkarım şu Yakayı bize verin şeklindeki taleplerini Padişah kabul eder ve çıkardığı fermanla Yakayı Romanlara verir.Romanlar civar kasaba ve gittiklerinde kendilerinde nerede oturdukları ve nereden geldikleri sorulduğunda ; abe
Yakaçık-ta derler ve Romanların yerleşim yeri olan YAKA ” Yakacık “ olur.
YAKACIK’IN HANGİ ÖZELLİKLERİNİ YAZAYIM ?
Yazımında başında ifade etmeye çalıştım Yakacık’ın özelliklerini,güzelliklerini ve çok özelliklerini yazmaya kalksam buna ne ömrüm yeter ,nede sayfalara sığar.
Yakacık’ın eski Ailelerini,ağalarını soyadları ile tanıyorum.Hangi aileden söz edeceğim bilemiyorum.
Debreliler , Mütevelliler ,Çelepgiller,Tepe örenli Hasan,Kasap Fehmi,Kasap Mahmut,Kasap Hüsnü,Kasap Ferdi ve Kasap Akif Gergin ten,hepsi fani dünyadan göçüp gittiler. Nane Hasan,Kadir baba,Rıza baba,Can baba,Arnavut Osman ağa,Babam Besim ağa,Arif ağa,Halit ağa ve diğerleri yok artık.Bakkal Aziz usta,Bakkal Ali dayı,Ahçı oğulları,Cin Ali
Tiryakilerin şoför Salih,Kömürcü Salih,Gazinocu Halim ,Dayım şoför Salih,Toros Usta,Kireççi hacı,Falcı Hacer teyze,Ayı Cemal,Berber Fikri,Kunduracı Tatar Hüseyin,Mezarcı Halim,Sucu Turhan,Manav Muhsin,Muhtar Ekrem,Kasap Besim,(Özer-in abası),Hamamcı Yasar,deli Niyazi,Nane Hasan,Tuzcu Hüsnü,Koca kafa Hüseyin,Şadiye ve Aliye Teyze,Kabakçı Cemal,Filiz Abdullah,Gazinocu Nazif,ve Gazinocu ,Adalı Mehmet efendi,Çıtalı Mehmet efendi.
Çok özel insanlardı.Nur içinde yatsınlar, mekanları cennet olsun.Aklıma gelen isimler bunlar oldu.Eksik yazdığım ve hatırlayamadığım isimler var ise AF OLA…….
ONLARDA TARİHE KARIŞTI.
Yaklaşık 20 Asırlık bir geçmişi olan Yakacık-ı anlatmak,tanıtmak kadar kolay değil. Ben sadece yaşım itibariyle ve hatırlayabildiğim kadarıyla eski Yakacık-ı bölüm bölüm anlatmaya ve tanıtmaya çalışacağım.Özet şeklinde sunacağım bilgilerin hepsini yaşadım gördüm ve yaşadım.Yakacıkta mesela üç tane yağhane,bir un değirmeni,iki yoğurthane,verem hastanesi,üzüm bağları,bostanlar,ekin tarlaları,altı tane harman,üç ağıl,Bir Kışlık ve iki yazlık sinema bulunurdu.Faytonlar vardı hepsi birer birer tarihe karıştılar.
Yakacık’ın ünlü ARZU Sinemasının son işletmecisi ben oldum.1971,1972,1973 ve 74 yılları arasında çalıştırdığım.Arzu sinemasında bazı geceler 3,4 filim oynatırdım.iki dev gibi 35 mm Makinelerimizin makinistliğini değerli kardeşim Rıdvan Tetik yapmıştı.Daha sonra ben makinistlik yaptım dönemin ünlü filmlerini yakacık Arzu sineması yazlık bahçesinde 1.vizyon olarak.sundum.
YAKACIK’TA TARİH AĞLIYOR!
14 EKİM 2018 tarihi itibariyle Yakacık’a gittim ve eski anılarımı TAZELEMEK istedim.Çalkantı Mahallesi, Hacı Kahya Sokak ve Hamam Mahallesinde yapmış olduğum iki saatlik inceleme gezimde üzücü,görüntü kirliliği oluşturan ev,çeşme ve hamam ile karşılaştım ve çok üzüldüm. ADETA YAKACIK’TA TARİH İÇİN İÇİN AĞLIYOR. Güzel Yakacık’a yakışmayan görüntüler orta da bir UTANÇ ANITI GİBİ DURUYOR. Enkaza dönüşmüş bir kaç ev,hamam ve çeşmeler.Özellikle Yakacık’ın simgesi konumunda bulunan ünlü çeşmelerinin onarılması,bakım altına alınması ve çevresini saran yabani otlardan temizlenmesi konusunda çok mücadele ettim.İstanbul Valiliğinden heyetlerin gelmesini ve inceleme yapmalarını sağladım. Ne var ki şu on yıl içinde bir netice alamadım.Hala bu konuda uğraş veriyorum,vermeye de devam edeceğim. Yakacık’ın Tarihi Hamamı şahıs malı olduğu için sorumluluk ve orasını aslına uygun bir şekilde onarmak sahibine ait. Fakat Yakacık çeşmeleri eski ve Tarihi konumu nedeniyle Kartal Belediyesi çeşmeleri bırakın onarmayı bir çivi bile çakamaz. Çünkü Yüksek Anıtlar Kurulu ve Eski Eserleri Koruma İ kuruluşu NEDENSE izin vermiyor.BUNU DA ANLAMIŞ DEĞİLİM.Kartal Belediyesi Yakacık Çeşmelerini onarmak ve suyunu yeniden akıtmak için projeler üretti ve ilgili kurumlara sundu,sunmasına.Netice yok Nedense İZİN ÇIKMIYOR.
Foto-Haber:Araştırmacı Gazeteci Fethi Satıcı
