Güney Kore’nin görevden alınan Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol, Anayasa Mahkemesi’nin pazartesi günü Yoon’un resmen görevden alınması ya da görevine iade edilmesi konusunda karar vermek üzere ilk toplantısını başlatmasının ardından, soruşturma kurumlarının kısa süreli sıkıyönetim kararnamesi nedeniyle sorguya çekilmesi taleplerinden kaçındı.

Polis, Yolsuzlukla Mücadele Kurumu ve Savunma Bakanlığı’ndan oluşan ortak soruşturma ekibi, Yoon’un kötü niyetli iktidar ele geçirme girişimiyle bağlantılı olarak isyan ve gücü kötüye kullanma suçlamalarıyla sorgulanmasını istediğini söyledi.

Üst Düzey Yetkililer Yolsuzluk Soruşturma Bürosu’ndan yapılan açıklamaya göre, ekip pazartesi günü Yoon’un ofisindeki veya ikametgahındaki yetkililere bir talep iletmeye çalıştı ancak yetkililer bunu kabul etmedi.

Ajans araştırmacısı Son Yeong-jo, Yoon’un ofisindeki başkanlık sekreterliği personelinin, talebi görevden alınan başkana iletmenin görevlerinin bir parçası olup olmadığından emin olmadıklarını iddia ettiğini söyledi. Son, ekibinin talebi Yoon’a postayla da gönderdiğini ancak Yoon’un görünmeyi reddetmesi durumunda araştırmacıların nasıl yanıt vereceği sorulduğunda ayrıntı vermeyi reddetti.

Yoon, 3 Aralık sıkıyönetim kararnamesi nedeniyle Cumartesi günü muhalefetin kontrolündeki Ulusal Meclis tarafından görevden alındı. Daha sonra başkanlık yetkileri askıya alındı ​​ve Anayasa Mahkemesi onu resmen görevden alıp almamaya veya yeniden göreve getirmeye karar verecek. Yoon görevden alınırsa, halefini seçmek için 60 gün içinde ulusal bir seçim yapılması gerekiyor.

Yoon, sıkıyönetim uygulamasını, kendi ajandalarını baltalayan “devlet karşıtı güçler” olarak tanımladığı ana liberal muhalefet partisi Demokrat Parti’ye karşı gerekli bir yönetim eylemi olarak savundu ve kendisini görevden alma çabalarına karşı “sonuna kadar mücadele” edeceğine yemin etti.

Son günlerde ülkenin başkenti Seul’de yüz binlerce protestocu, Yoon’un görevden alınması ve tutuklanması çağrısında bulunarak sokaklara döküldü.

Yoon’un soruşturmacıların görüşme talebini kabul edip etmeyeceği henüz belirsizliğini koruyor. Olayla ilgili ayrı bir soruşturma yürüten Güney Koreli savcılar da Yoon’dan Pazar günü sorgu için savcılığa çıkmasını istediklerini ancak Yoon’un bunu reddettiğini bildirdi. Seul’deki bir savcılık ofisine yapılan tekrarlanan aramalar cevapsız kaldı.

Yoon’un başkanlık güvenlik servisi, Yoon’un ofisinde delil arama girişimine de direndi.

Anayasa Mahkemesi Pazartesi günü davayı görüşmek üzere ilk kez toplandı. Mahkemenin karar vermesi için 180 günü var. Ancak gözlemciler kararın daha hızlı gelebileceğini söylüyor.

Mahkeme, 2004’te Roh Moo-hyun ve 2016’da Park Geun-hye’nin parlamento tarafından görevden alınması davalarında Roh’un görevine iadesine, Park’ın ise görevden alınmasına karar vermeden önce sırasıyla 63 gün ve 91 gün geçirdi.

Mahkeme yargıcı Kim Hyungdu, Pazartesi günü gazetecilere mahkemenin davada “hızlı ve adil” bir karar vereceğini söyledi. Pazartesi günkü mahkeme toplantısının hazırlık prosedürlerini ve resmi davalarda argümanların nasıl düzenleneceğini tartışmak için olduğunu söyledi.

Mahkeme sözcüsü Lee Jean daha sonra mahkemenin ilk duruşmasının 27 Aralık’ta yapılacağını söyledi.

Yoon’un görevden alınmasını desteklemek için mahkemenin dokuz yargıcından en az altısının desteği gerekiyor, ancak şu anda üç koltuk boş. Bu, mahkemenin mevcut altı yargıcının Yoon’un görevden alınması lehine oybirliğiyle karar vermesinin, başkanlığını resmen sona erdirmek için gerekli olduğu anlamına geliyor. Kim, üç boş koltuğun bu ayın sonuna kadar doldurulmasını beklediğini söyledi.

Yoon’un görevden alınmasının ardından ülkenin geçici lideri olan Başbakan Han Duck-soo ve diğer hükümet yetkilileri, Yoon’un sürpriz gösterisinin siyaseti felce uğratmasının, üst düzey diplomasiyi durdurmasının ve tökezleyen ekonomiyi canlandırma çabalarını zorlaştırmasının ardından müttefiklere ve piyasalara güvence vermeye çalıştılar.

Demokrat Parti lideri Lee Jae-myung, Anayasa Mahkemesi’ni Yoon’un görevden alınması konusunda hızlı bir şekilde karar vermeye çağırdı ve hükümet ile parlamento arasında politika iş birliği için özel bir konsey önerdi. Yoon’un muhafazakar Halkın Gücü Partisi, Lee’nin özel konsey önerisini eleştirerek, muhalefet partisinin iktidar partisi gibi davranmasının “doğru olmadığını” söyledi.

Yoon’un hükümetine karşı siyasi bir saldırı başlatan ateşli bir milletvekili olan Lee, onun yerini alacak en önde gelen aday olarak görülüyor. 2022 başkanlık seçimlerini Yoon’a karşı çok az bir farkla kaybetti.

İktidar partisinin bazı milletvekilleri tarafından parlamentoda onaylanan Yoon’un görevden alınması, parti içinde Yoon’un sadık yandaşları ile muhalifleri arasında derin bir uçurum yarattı. Pazartesi günü, Yoon’un sıkıyönetimini güçlü bir şekilde eleştiren PPP başkanı Han Dong-hun istifasını duyurdu.

Han, düzenlediği basın toplantısında, “O gece sıkıyönetim kaldırılmasaydı, sabah sokağa çıkan vatandaşlarla genç askerlerimiz arasında kanlı bir olay yaşanabilirdi” dedi.

Yoon’un 3 Aralık’ta, kırk yıldan uzun bir süredir ilk kez uyguladığı sıkıyönetim uygulaması, ülkenin 1980’lerden beri görmediği otoriter liderler dönemine gönderme yapıyordu. Yoon, parlamentonun oy birliğiyle iptal kararı almasının ardından saatler sonra kararnamesini kaldırmak zorunda kaldı.

Yoon, oylamayı durdurmak için parlamentoya yüzlerce asker ve polis memuru gönderdi, ancak parlamento Yoon’un kararnamesini reddettikten sonra geri çekildiler. Büyük bir şiddet olayı yaşanmadı.

Muhalefet partileri ise Yoon’u isyanla suçlayarak, Güney Kore’de bir devlet başkanının sadece savaş zamanı ve benzeri olağanüstü hallerde sıkıyönetim ilan edebileceğini, bu durumlarda bile parlamentonun faaliyetlerini askıya alma hakkının olmadığını söyledi. (AP)

Güney Kore Devlet Başkanı isyan suçlamalarını reddetti

(Telif hakkı Lee Jin-man/The AP)

Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol, sıkıyönetim kararının bir yönetim kararı olduğunu, soruşturma konusu yapılamayacağını ve isyana varamayacağını söyledi.

Güney Kore Devlet Başkanı, perşembe günü sıkıyönetim kararını bir yönetim eylemi olarak savundu ve isyan suçlamalarını reddetti, kendisine yönelik muhalefet öncülüğündeki azil girişimlerini ve geçen haftaki kararla ilgili soruşturmaları reddetti.

Yoon Suk Yeol’un televizyondaki açıklaması, ana liberal muhalefet partisi Demokrat Parti’nin Yoon’a karşı yeni bir azil önergesi sunmasından saatler önce geldi. Muhalefet partisi, önergeyi bu Cumartesi günü bir genel kurul oylamasına sunmayı planlıyor.

Yoon’u görevden alma girişimi geçen cumartesi günü iktidar partisi milletvekillerinin Ulusal Meclis’te yapılacak oylamayı boykot etmesiyle başarısızlıkla sonuçlanmıştı.

Yoon’un 3 Aralık’taki sıkıyönetim ilanı, Güney Kore’de 40 yıldan uzun bir süredir türünün ilk örneğiydi ve siyasi kaos ve görevden alınmasını isteyen büyük protestolar yarattı. Kararname, yüzlerce silahlı askerin parlamentoyu kuşatmaya ve seçim komisyonuna baskın düzenlemeye çalışmasına neden oldu, ancak büyük bir şiddet veya yaralanma yaşanmadı ve yaklaşık altı saat sonra kararı kaldırmak zorunda kaldı.

Yoon, “Ülkenin hükümetini felç eden ve ülkenin anayasal düzenini bozan güçlerin ve suç örgütlerinin Kore Cumhuriyeti’nin geleceğini tehdit etmesini önlemek için sonuna kadar mücadele edeceğim” dedi.

Muhafazakar Yoon, sıkıyönetim ilanının, devlet işlerini felç eden ve ülkenin anayasal düzenini bozan ana liberal muhalefet Demokrat Parti’ye bir uyarıda bulunmak için yapıldığını söyledi. Ulusal Meclis’e 300’den az askerin konuşlandırılmasının düzeni sağlamak için tasarlandığını, onu dağıtmak veya felç etmek için tasarlanmadığını söyledi.

Yoon, Demokrat Parti’yi “bir canavar” ve “devlet karşıtı güçler” olarak nitelendirerek, partinin üst düzey yetkilileri görevden almak, hükümetin bütçe tasarılarını baltalamak ve Kuzey Kore’ye sempati duymak için yasama gücünü defalarca kullanmaya çalıştığını söyledi.

“Muhalefet şimdi kaosun bıçak dansını yapıyor, sıkıyönetim ilanının bir isyan eylemi teşkil ettiğini iddia ediyor. Ama gerçekten öyle miydi?” dedi Yoon.

Yoon, sıkıyönetim kararının bir yönetim kararı olduğunu, soruşturma konusu yapılamayacağını ve isyana varamayacağını söyledi.

Yoon’un açıklaması önceki pozisyonundan yüz seksen derece dönüş olarak görüldü. Geçtiğimiz cumartesi günü Yoon, sıkıyönetim kararnamesi için özür diledi ve bunun için yasal veya siyasi sorumluluktan kaçınmayacağını söyledi. Ülkenin siyasi kargaşasında bir yol haritası çizmeyi partisine bırakacağını, “görev dönemimle ilgili konular dahil” dedi. (Euronews, AP)