TBMM Genel Kurulu, İsveç’in NATO’ya katılım protokülünün onaylanmasının uygun bulunduğuna dair kanun teklifini kabul etti. 346 milletvekilinin katıldığı oylamada 287 KABUL, 55 RET, 4 vekil ÇEKİMSER yönde oy kullanıldı.

AK Parti, MHP, CHP, DEVA Partisi, Gelecek Partisi “KABUL” oyu kullandı.

TİP, İYİ Parti, HÜDA PAR, Yeniden Refah Partisi, DEM Parti, Demokrat Parti, Saadet Partisi “HAYIR” dedi.

Demokrat Parti milletvekili Cemal ENGİNYURT, X platformundan HAYIR oyu kullandığını, dijital sistemden onaylanan “oy kullanıldı bilgisinin görüntüsüyle” paylaştı.

Yasanın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından da imzalanması gerekiyor. TBMM’nin kanun teklifini kabul etmesinin ardından bir açıklama yapan İsveç Başbakanı Ulf Kristersson, “Bugün, NATO’ya tam üye olmaya bir adım daha yaklaştık. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin İsveç’in NATO’ya katılımı lehine oy kullanması olumlu.” dedi.

Rusya’nın Ukrayna işgalinin ardından İsveç ve Finlandiya, 2022 yılında askeri ittifaka katılma talebinde bulunmuştu. Ancak Türkiye, iki ülkenin Ankara’nın “terörist olarak gördüğü grupları koruduğu” iddiası ile onay vermedi.

Ankara, geçen yıl nisan ayında Finlandiya’nın üyeliğini onaylarken Macaristan ile birlikte İsveç’i, AB ve ABD’nin de terör örgütü olarak kabul ettiği PKK’ya karşı tutumunu sertleştirene kadar bekletti. Bunun üzerine Stockholm, bir terör örgütüne üye olmayı yasa dışı hale getiren yeni bir terörle mücadele yasası çıkardı.

İsveç ve NATO üyeleri Finlandiya, Kanada ve Hollanda, Türkiye’nin silah ihracatı politikalarını gevşetmek üzere adımlar attı. Öte yandan ABD, Türkiye’nin satışını beklediği F-16’lar konusunda herhangi bir takvim vermiş değil.

Bu arada 26 Aralık’ta Meclis Dışişleri Komisyonu’nda yapılan oylamada, protokole AK Parti, CHP ve MHP “evet” oyu verirken, TİP, İYİ Parti, DEM Parti ve Saadet Partisi “hayır” oyu vermişti. 

Macaristan’dan İsveç Başbakanı Kristersson’a davet

Diğer yandan Macaristan Başbakanı Viktor Orban, İsveç’in NATO’ya üyeliğini görüşmek üzere Başbakan Ulf Kristersson’a davet mektubu gönderdiğini duyurdu. 

Orban, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada “İsveç’in NATO’ya katılımı konusunda müzakerelerde bulunmak üzere bugün Başbakan Ulf Kristersson’a Macaristan’a ziyaret gerçekleştirmesi için davet mektubu gönderdim.” ifadesini kullandı.

İsveç’in NATO’ya üyeliğinin, Macar parlamentosunda 2023’ün sonbaharında görüşülmesi bekleniyordu ancak İsveç’te bazı milletvekillerinin Budapeşte yönetimine ilişkin ifadeleri, taraflar arasında gerginliğe yol açmış, bu nedenle de süreç uzamıştı.

Meclis Genel Kurulunda İsveç’in Kuzey Atlantik Antlaşması’na (NATO) Katılımına İlişkin Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi üzerindeki görüşmeler tamamlandı. Görüşmelerin sonunda teklif, oylamaya katılan 346 milletvekilinden 287’sinin oyuyla kabul edilerek yasalaştı. 55 milletvekili teklife “ret” oyu verirken, 4 milletvekili “çekimser” oy kullandı.

Avrupalı müttefikler, TBMM’nin İsveç’in NATO’ya katılımını onaylamasından memnun

Avrupalı müttefikler, TBMM’nin İsveç’in NATO’ya katılımına onay vermesini memnuniyetle karşıladı.

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, X hesabından yaptığı paylaşımda TBMM’de onaylanan kararın İsveç’i NATO’ya bir adım daha yaklaştırdığını belirterek, “İsveç’in katılımı Avrupa’nın güvenliğini güçlendirecek ve AB-NATO işbirliğini artıracaktır. Bundan sonraki adımları sabırsızlıkla bekliyorum.” ifadelerine yer verdi.

Belçika Dışişleri Bakanı Hadja Lahbib ise X paylaşımında, ülkesinin TBMM’nin kararını memnuniyetle karşıladığını bildirerek, İsveç’in İttifak’a katılımı yolunda önemli bir adım atıldığını vurguladı.

Avrupa’nın güvenliğinin kolektif bir çaba olduğunu kaydeden Lahbib, “İsveç’in NATO’ya katılmasıyla Avrupa daha güvenli ve ittifakımız daha güçlü hale gelecektir.” değerlendirmesinde bulundu.

Danimarka Dışişleri Bakanı Lars Lökke Rasmussen de X’teki paylaşımında TBMM’nin İsveç’in NATO üyeliğini onaylamasından “büyük memnuniyet” duyduğunu belirterek, “İsveç’in NATO’da yer alması ittifakı ve İskandinav bölgesinin güvenliğini güçlendirecektir. Süreç henüz tamamlanmadı ancak İsveç’in üyeliğini çok yakında kutlamayı bekliyoruz.” ifadelerine yer verdi.

Estonya Başbakanı Kaja Kallas ise sosyal medya paylaşımında, söz konusu kararın İsveç’in 32. NATO müttefiki olması açısından önemli olduğunun altını çizerken, Cumhurbaşkanı Alar Karis de “ABD/Transatlantik güvenliğini artırmaya ve Baltık Denizi’ni bir NATO denizi haline getirmeye önemli ölçüde yaklaştık. Şimdi tüm gözler Macaristan’da ve herkes İsveç’in bir an önce katılmasını bekliyor.” yorumunu yaptı.

Litvanya Cumhurbaşkanı Gitanas Nauseda, paylaşımında “Vilnius’taki NATO zirvesinde varılan anlaşmaların aşamalı olarak uygulamaya konulduğunu görmekten memnuniyet duyuyoruz. İsveç’in NATO üyeliği daha güvenli bir Baltık Denizi bölgesi ve daha güçlü bir ittifak için önemli bir adım olacaktır.” sözlerine yer verdi.

Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö ise sosyal medya hesabından TBMM kararından mutluluk duyduğunu paylaşarak, “İsveç’in üyeliği Baltık Denizi bölgesinde güvenliği artıracak ve tüm ittifakı daha güçlü hale getirecektir. İsveç’in üyeliğiyle Finlandiya’nın üyeliği de tamamlanmış olacaktır.” ifadelerini kullandı.

Eski Finlandiya Başbakanı ve Cumhurbaşkanı adayı Alexander Stubb ise “Türkiye’nin İsveç’in NATO üyeliğini onayladığını görmekten memnuniyet duyuyoruz. Macaristan’ın onayının ardından ittifakımız her zamankinden daha güçlü olacaktır.” değerlendirmesinde bulundu.

Letonya Cumhurbaşkanı Edgars Rinkevics de X hesabından “TBMM’nin İsveç’in NATO üyeliğini onaylamasıyla Ankara’dan uzun zamandır beklenen harika bir haber geldi. Bu, tüm ittifakı ve bölgesel güvenliği güçlendirecektir. Umarım Macaristan da yakında aynı şeyi yapar ve nihayet NATO’nun 32. üyesine sahip oluruz.” paylaşımı yaptı.

Norveç Dışişleri Bakanı Espen Barth Eide ise X paylaşımında İsveç’in katılımıyla NATO’da oluşacak İskandinav bölgesinin ortak güvenliği güçlendireceğine vurgu yaptı.

NATO’dan Macaristan’a çağrı

NATO Parlamenter Asamblesi Başkanı Michal Szczerba, X mesajında, destekleri dolayısıyla NATO Parlamenter Asamblesi Türk Delegasyonuna teşekkürlerini ileterek, “Macaristan Ulusal Meclisindeki meslektaşlarıma katılım sürecinin mümkün olan en kısa sürede tamamlanmasına yardımcı olmaları çağrımı yineliyorum.” ifadelerine yer verdi.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ise yazılı açıklamasında TBMM’nin kararını memnuniyetle karşıladığını belirterek, onay sürecini en kısa sürede tamamlayacağı konusunda Macaristan’a güvendiğini ifade etti.

Stoltenberg, “Tüm NATO müttefikleri Vilnius’ta yapılan zirvede İsveç’i ittifakımıza katılmaya davet etme konusunda mutabık kaldı ve İsveç taahhütlerini yerine getirdi. İsveç’in üyeliği NATO’yu daha güçlü ve hepimizi daha güvenli kılacaktır.” değerlendirmesinde bulundu.

TKP’den TBMM önünde NATO eylemi

Türkiye Komünist Partisi (TKP), dün TBMM Genel Kurulu’nda görüşülmesi beklenen İsveç’in NATO üyeliğine ilişkin düzenlemeye karşı TBMM önünde eylem yaptı.

TKP, dün TBMM Genel Kurulu’nda İsveç’in NATO üyeliğine ilişkin görüşülmesi beklenen düzenlemeye karşı TBMM önünde protesto gösterisi düzenledi.  “Üslere el konsun, NATO defolsun” ve “Katil ABD, ülkemizden defol” sloganlarının atıldığı eylemde konuşan TKP MK Üyesi ve Ankara İl Başkanı Ali Ufuk Arikan şunları söyledi:

“Bu ülkenin yurtseverleri, bu ülkenin komünistleri olduğu sürece Meclis’te istedikleri kadar oylasınlar, istedikleri kadar NATO’culuk yapsınlar. Karşılarında komünistleri görecekler, karşılarında yurtseverleri, bu ülkenin emekçilerini görecekler. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde terör örgütü NATO’nun genişlemesine ilişkin yapılacak oylama için buradayız. Bugün Meclis’te terör örgütü NATO’nun genişlemesini oylayacaklar. Daha dün ‘Filistin halkı ölüyor’ diyenler, bugün Filistin’de atılan bombaların arkasındaki NATO’nun izini, ABD’nin izini genişletmeyi, güçlendirmeyi oyluyorlar. Ancak bu ülkenin emekçi halkı var, bugün terör örgütü NATO’nun genişlemesine ‘hayır’ demek için buradayız.

Bir yandan ‘NATO başımızın belası’ diyorlar, diğer yandan ülkemizin dört bir yanını ABD askerlerine, NATO askerlerine açıyorlar. Bu ülkenin halkı ve bu ülkenin bağımsızlığı için mücadele edenler NATO’yu ülkeden defedecekler. Söz veriyoruz; ülkemizin başına bela olan NATO’yu defedeceğiz. Söz veriyoruz; NATO üsleri, ABD üsleri defolup gidecek. Bu ülkenin yurtseverleri, bu ülkenin komünistleri olduğu sürece Meclis’te istedikleri kadar oylasınlar, istedikleri kadar NATO’culuk yapsınlar. Karşılarında komünistleri görecekler, karşılarında yurtseverleri, bu ülkenin emekçilerini görecekler. 

Finlandiya toplantısında birileri Meclis’teki toplantıya katılmayı unuttuğunu söyledi, birisileri ise iki ellerini de kaldırarak ‘evet’ dedi. AKP’si de, CHP’si de MHP’si de, hepsi NATO’nun arkasına sıralandılar. Bu ülkenin bağımsızlığı ve halkı satılık değil. Bu ülkede tek bir NATO askeri, tek bir ABD askeri kalmayana kadar mücadele edeceğiz. Bunu ilan etmek için buradayız. Bugün buraya bir söz vermek için geldik. O söz emekçi halkımızın sözüdür. NATO’yu defedecek, emekçilerin memleketini tekrardan ayağa kaldıracağız.”,

TİP’ten İsveç’in üyeliği görüşülürken protesto: ‘NATO’ya da NATO’nun genişlemesine de hayır!’

Türkiye İşçi Partisi, İsveç’in NATO’ya üyeliği TBMM’de görüşülürken bir protesto yaptı. Protesto “NATO’ya da NATO’nun genişlemesine de hayır!” başlığıyla paylaşıldı.

Türkiye İşçi Partisi, TBMM’de İsveç’in NATO’ya üyeliğinin görüşüldüğü sırada bir protesto gerçekleştirdi.

TİP İstanbul’ın paylaşımında şu ifadelere yer verildi: 

“NATO’ya da, NATO’nun genişlemesine de hayır! TBMM’de İsveç’in NATO üyeliğinin görüşüldüğü saatlerde emperyalist yayılmacılığın ve savaşın aygıtı NATO’ya karşı barışı savunmak için basın açıklamasında bir araya geldik.”

İktidar ve muhalefet NATO’da birleşti: İsveç’in üyeliği onaylandı

Meclis’te eller bir kez daha NATO’nun genişlemesi için kalktı. Meclis kapısından seslenen TKP “Bu ülkenin bağımsızlığı ve halkı satılık değil” dedi.

HABER MERKEZİ

23.01.2024

Rusya-Ukrayna savaşının ardından NATO’ya katılma talebinde bulunan İsveç’in, askeri ittifakta yer alabilmesi için gerekli onay Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde verildi.

Bir yılı aşan müzakerelerin ardından Meclis’e getirilen protokol, genel kurulda oylamaya sunuldu. AKP, CHP, MHP, DEVA ve Gelecek Partisi “evet” oyu verdi. DEM Parti, İYİP, Saadet Partisi, HÜDA PAR, Yeniden Refah Partisi, DSP, Demokrat Parti ve TİP’ten oylamaya katılan vekiller “hayır” dedi. DEM Parti’nin Genel Kurulda yer alan vekillerinden önemli bir bölümü oylamaya katılmamayı tercih etti.

Oylamaya katılan 346 milletvekilinden 287’si kabul, 55’i ret oyu verdi. 4 milletvekili de çekimser kaldı.

Böylece İsveç’in NATO üyeliğini onaylayan protokol oy çokluğuyla kabul edildi.

AKP: Somut adımlar atıldı

“Çözüm odaklı bir dış politika” yürüttüklerini belirten AKP’li Fuat Oktay, İsveç’in Türkiye’ye verdiği taahhütleri yerine getirdiğini ve somut adımlar attığını savundu. 

İsveç’in NATO üyeliği sonrasında da “yakın takipte” olacağını kaydeden Oktay, “Ak Parti olarak söz konusu taahhütname teklifi çerçevesinde olumlu oy kullanacağımızı belirtiyorum” dedi.

MHP: İsveç beklentilere karşılık verdi

İsveç’in, Türkiye’nin “endişe ve beklentilerine karşılık verdiğini” kaydeden MHP’li Kamil Aydın, komisyondaki tutumlarını sürdüreceklerini belirterek, “İlgili protokolün onaylanmasına katkı sağlayacağız” dedi.

CHP: NATO’nun genişlemesinden yanayız

CHP adına konuşan Oğuz Kaan Salıcı, oylananın yalnızca İsveç’in üyeliği değil, NATO’nun genişleme stratejisi olduğunun altını çizdi; “NATO’nun caydırıcılığının” artmasını savundu. NATO’nun genişlemesinden yana olduklarını vurgulayan Salıcı, “CHP olarak İsveç’in NATO’ya katılımına evet diyeceğiz” dedi.

İsveç’i “müttefik” olarak tanımlayan Salıcı, buna gerekçe olarak İsveç’in Filistin’i ilk tanıyan ülkeler arasında yer almasını ve Türkiye’nin Avrupa Birliği üyeliğine yeşil ışık yakmasını gösterdi.  

CHP’li Utku Çakırözer de “yerli savunma sanayinin gelişmesi açısından önem arz ettiğini” belirterek İsveç’in teknolojilerin tedarikinde Türkiye’ye yönelik kısıtlamaları kaldırmasını “kazanım” olarak niteledi.

İYİP: NATO’ya evet, İsveç’e hayır

Erdoğan’ın İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliklerine yönelik tutarsız açıklamalarını hatırlatan İYİP’li Koray Aydın, “Bunca sözden sonra hiçbir şey olmamış gibi davranılmasını kabul etmeyiz. İyi Parti çelişkili dış politikaya onay vermeyecektir” dedi.

“İyi Parti, ilkesel olarak NATO’nun genişlemesine karşı değildir” şerhini düşen Aydın, İsveç’in “karşılık güven esasında sınıfta kaldığını” belirterek ”hayır” oyu kullanacaklarını duyurdu.

İsveç’in NATO üyeliğine ”evet” demek için şerhlerini sıralayan İYİP’li Kürşad Yılmaz ise “Türkiye’nin F-16 talebine acilen onay verilmeli” dedi.

DEM Parti: İsveç’le diplomasi Kürtler olmadan yürütüldü

İsveç’le yürütülen NATO görüşmelerinde sürecin bir parçasının da Kürtler olduğunu vurgulayan DEM Parti’li Gülistan Kılıç Koçyiğit, müzakereleri “Kürtsüz 21. yüzyıl diplomasisi” olarak adlandırdı. İsveç’ten iadesi istenen isimler arasında Kürt asıllı İsveç milletvekili Aminah Kakabaveh’in de bulunduğunu hatırlatan Koçyiğit, “Ancak Kürdü düşman belleyen bir siyaset bu mertebeye erişebilir” dedi.

NATO’nun genişlemesinin dünya barışına katkı sunmayacağını vurgulayan Koçyiğit, “Putin saldırganlığının” neden olacağı NATO üyeliğinin, İsveç’te savunma harcamalarını ikiye katlayacağını kaydetti.

Yakın zamana kadar İsveç’te yaşadığını belirten DEM Parti’li Cengiz Çandar ise uluslararası alanda kaybedilen itibarın Filistin’de olumsuz sonuçlara neden olduğunu kaydederek, “Türkiye güçlü olsaydı İsrail şu soykırıma tevessül edebilir miydi” diye sordu. İsrail ile ticaretin hız kesmediğine dikkat çeken Çandar, ”Kim Türkiye’nin arabuluculuğunu, garantörlüğünü ister” sorusunu yöneltti.

Gelecek Partisi: Yeni dostlar edinmeli

Gelecek Partisi adına İsa Mesih Şahin söz aldı. “Yeni bir dış politika stratejisine” ihtiyaç olduğunu söyleyen Şahin, ”çoklu güçler dengesine uyum” gösterilmesini savundu. “Geleneksel ittifakları güncellerken yeni dostlar edinilmeli” diyen Gelecek Partisi Milletvekili, “İsveç’in NATO üyeliğine karşı çıkmadığımızı beyan ediyorum” sözleriyle ”evet” oyu kullanacaklarını açıkladı.

Saadet: F-16’lar İsveç’e bağlandı

Saadet Partisi protokole ”hayır” diyeceklerini oylama öncesi ilan etmişti.

Saadet Partisi adına söz alan Mustafa Kaya, Türkiye’nin dış politikayı ”pazarlık” aracı haline dönüştürmesini eleştirerek, ”F-16’ların İsveç’e bağlanmasını sağlayan iktidar, gerçekleri değil algıları öne çıkarmıştır” dedi.

1 Mart 2003’teki gibi Meclis’ten ”hayır” oyunun çıkması için milletvekillerine çağrıda bulunan Kaya, “NATO ve Rusya arasında çıkacak bir savaş herkesten önce Türkiye için olumsuz sonuçlar doğurabilir. Onun için Türkiye, Batı’nın bu kuşatmasına hem kendi çıkarları hem de küresel barış için ‘hayır’ demelidir” diye konuştu.

TKP Meclis önünden seslendi: ‘Bu ülkenin bağımsızlığı ve halkı satılık değil’

Oylama öncesi Türkiye Komünist Partisi, TBMM önündeydi.

“Terör örgütü NATO’ya geçit vermeyeceğiz” sloganıyla düzenlenen eylemde konuşan TKP MK Üyesi ve Ankara İl Başkanı Ali Ufuk Arikan, “NATO’yu defedecek, emekçilerin memleketini tekrardan ayağa kaldıracağız” dedi.

Meclis’ten çıkan olumlu karara karşı NATO’nun Türkiye’deki varlığına karşı mücadele edeceklerini vurgulayan Arikan, “Bu ülkenin bağımsızlığı ve halkı satılık değil” dedi.

Türkiye Komünist Partisi, kararın ardından yayımladığı açıklamadaysa NATO’nun genişlemesine verilen onayı “utanç” olarak niteledi.

Açıklamada AKP ve MHP’nin fikir değişikliğinin ardında emperyalizmle yürütülen çeşitli pazarlıkların yer aldığına işaret edildi. 

‘İktidar dizginleri emperyalistlere teslim etti’ 

Müzakere süreci boyunca “yerli ve milli” yalanıyla milyonların uyutulmaya çalışıldığını kaydeden metinde iktidarın “ülkenin dizginlerini bir kez daha emperyalistlere teslim ettiği” vurgulandı.

Finlandiya ve İsveç’in üyeliğinin savaş ortamı ve siyasi gerilimleri artıracağı ve süreklileştireceği belirtildi. Bu durumun Türkiye için de güvenlik tehdidi oluşturacağının altı çizildi.

“Acil olarak yapılması gereken, NATO’dan kurtulmaktır” denilen açıklamada, TKP’nin bu konudaki iddiasının arkasında durmaya devam edeceği belirtilerek, “Bu utanç verici karara imza atan TBMM’nin önünde haykırdığımız gibi söz veriyoruz, NATO’yu ülkemizden defedeceğiz” ifadeleri kullanıldı.

TKP: Meclis’in ipleri NATO’nun elinde!

İsveç’in üyeliğini imzalamayan tek ülke kaldı

Türkiye’nin ardından Macaristan’ın da İsveç’in üyeliğine onay vermesi gerekiyor.

Macaristan Başbakanı Viktor Orban, sosyal medya hesabında yaptığı paylaşımda, İsveç’in NATO üyeliğini görüşmek üzere İsveçli mevkidaşı Ulf Kristersson’a davet mektubu gönderdiğini söyledi.

Öte yandan Orban hükümeti, İsveç’e onay verme konusunda sona kalmayacaklarını da söylemişti.

Fakat Macaristan Parlamentosu şu anda kış arasında. Meclisin Şubat ortası toplanması bekleniyor.

Diğer NATO üyelerine kıyasla Rusya ile daha iyi ilişkilere sahip Macaristan, Finlandiya’nın üyeliğine de Erdoğan’ın “Finlandiya NATO’ya üye olabilir” açıklamasından 10 gün sonra onay vermişti.

Finlandiya’nın üyeliğine ‘hayır’ diyen çıkmamıştı

Rusya-Ukrayna savaşının ardından İsveç ve Finlandiya NATO üyeliğine başvurmuş, Türkiye iki ülkenin PKK ve FETÖ’yü desteklediği gerekçesiyle başvuruları onaylamamıştı.

Yürütülen müzakerelerin ardından Erdoğan, Rusya ile sınırı olan Finlandiya’ya onay vermişti. 

Mart 2023’te Finlandiya’nın katılımı için yapılan oylamada hiçbir siyasi parti grubu “hayır” oyu kullanmamıştı. AKP, CHP, İYİP ve MHP üyeliğe onay verirken HDP, TİP, BBP, DEVA, DP ve SP oylamaya katılmamıştı.

Erdoğan, İsveç hükümetinin PKK’yle mücadelede yeterli adımı atmadığını belirterek bu ülkenin üyelik protokolünü TBMM’ye göndermemişti.

2023’te İsveç’in üyeliği karşılığında ABD’nin Türkiye’ye savaş uçağı satması ve Türkiye’nin AB üyelik müzakerelerinin açılması gibi konuları gündeme getiren Erdoğan, yazın düzenlenen NATO Zirvesinde İsveç’in üyeliğine onay verdiğini açıklamış fakat bunun TBMM’de oylama süreci ağırdan alınmıştı.

(X, Euronews, Birgün, Cumhuriyet, Sol Haber, AA)