Antarktika’nın ‘Kıyamet Günü Buzulu’ lakaplı devasa Thwaites Buzulu’nun erimeye başladığı duyuruldu.

Yaklaşık olarak ABD’nin Florida eyaleti büyüklüğünde olan buzulun erimesi, dünya genelinde deniz seviyesinin yarım metreden fazla yükselmesine neden olabilir ve komşu buzulların dengesini bozarak 3 metrelik bir yükselmeyi beraberinde getirebilir.

Antarktika’nın şimdiye kadarki en büyük saha araştırma kampanyası olan Uluslararası Thwaites Buzul İşbirliği kapsamında, ABD’li ve İngiliz 13 bilim insanından oluşan bir ekip, 2019’un sonlarında ve 2020’nin başlarında buzulda yaklaşık 6 hafta geçirdi.

Schmidt, “Ilık su buzulun en zayıf kısımlarına giriyor ve durumu daha da kötüleştiriyor. Bu hepimizin çok endişelenmesi gereken bir durum” dedi.

Öte yandan diğer makalenin bulguları, buzulun taban çizgisi yakınında yılda yaklaşık 5 metre erime tespit etti ve bu, daha önceki incelme modellerinin öngördüğünden daha az.

Fakat Schmidt, erimenin hala ciddi bir endişe kaynağı olduğunu söyleyerek, “Eğer daha az erime gözlemlersek, bu kaydığı gerçeğini değiştirmez” ifadelerini kullandı.

Bilim insanları, daha önce buzun davranışını göstermek için uydu görüntülerine başvuruyordu, ancak bu da ayrıntılı bilgi edinmeyi zorlaştırıyordu. Schmidt, ilk kez bir ekibin büyük bir buzulun topraklama hattına gittiğini ve ‘aksiyonun başladığı’ yere dair fikir edindiklerini belirtti.

Geçen hafta buzuldan dönen Ulusal Bilim Vakfı Thwaites program direktörü Paul Cutler, ılık suyun yarıklara girmesinden sonra, kırılmanın ‘bu buz sahanlığının toplu halde ölümünü hızlandırdığını’ söyledi. Cutler, “Nihai ayrılma parçalanma şeklinde olabilir” diye konuştu.

‘Bundan yüzyıl sonra da önemli bir sorun olmaya devam edecek’

Ulusal Kar ve Buz Veri Merkezi’nden Ted Scambos ise, sonuçların Thwaites’in nasıl eridiğinin anlaşılmasına katkıda bulunduğunu dile getirerek “Ne yazık ki bu, bundan yüzyıl sonra da önemli bir sorun olmaya devam edecek. Fakat bu da durumu daha iyi anlamamız, deniz seviyesinin yükselme hızını yavaşlatmak için harekete geçmemiz için bize biraz zaman kazandırıyor” değerlendirmesini yaptı.

Antarktika’dan Tuz Gölü büyüklüğünde buzul koptu: Son 2 yıldaki ikinci büyük kopuş

Antarktika’da kalınlığı 150 metre, büyüklüğü ise Türkiye’deki Tuz Gölü’nün alanı kadar olan dev buz kütlesi koptu.

Dev buz kütlesinin Brunt Buz Sahanlığından ayrılışı uydu görüntüleriyle ortaya çıktı. Araştırmacılar, kopmanın pazar günü yaşandığını belirtti.

Alanı yaklaşık bin 500 kilometrekare olan buzdağının kopuşu, iki yıldaki ikinci büyük kopma olarak kayıtlara geçti.

Kopan buz parçasının yılda 2 kilometre hızla Weddell Denizi‘ne doğru ilerlediği tespit edildi.

Buz sahanlığı, okyanus üzerinde yüzen buz tabakalarının uzantılarına deniliyor. Bu sahanlıklar iç kesimlerdeki buz tabakasının tutulmasında önemli bir rol oynuyorlar.

Buz sahanlıklarının çökmesi iç buzların okyanusa daha hızlı karışmasına neden oluyor, bu da deniz seviyesinin yükselmesine yol açıyor.

(Sputnik)

Weddell Denizi, Antarktika Kıtası’nın içine sokulan, Güney Okyanusu’nun bir parçasıdır. Kara sınırları, Antarktika Yarımadası ile Kraliçe Maud Toprakları arasındadır.

Alfred Wegener Enstitüsü, Helmholtz Kutup ve Deniz Araştırmaları Merkezi’nden (AWI) oşinograflara göre, son 30 yıl boyunca Antarktika Weddell Denizi’nin derinlikleri 2.000 metreyi aşan derinliklerde okyanusun geri kalanından beş kat daha hızlı ısındı.

Güney Okyanusu’ndaki değişen rüzgarlar ve akıntılar nedeniyle, Antarktika Çevresel Akımından Weddell Denizi’nin derinliklerine daha fazla ısı taşınır. Oşinograflar, Weddell Denizi’nin ısınmasının, orada meydana gelen muazzam su kütlelerinin alabora olmasını kalıcı olarak zayıflatabileceği ve küresel okyanus sirkülasyonu için geniş kapsamlı sonuçlara yol açabileceği konusunda uyardılar.

Son on yıllar boyunca, dünya okyanusları, sera gazı emisyonları tarafından atmosferde hapsolan ısının %90’ından fazlasını emerek, dünya çapında hava sıcaklıklarındaki artışı yavaşlattı. Güney Okyanusu süreç için çok önemlidir. Yüzölçümü bakımından dünya okyanuslarının sadece %15’ini oluşturmasına rağmen, burada meydana gelen devrilme nedeniyle ısının yaklaşık dörtte üçünü emer.

AWI oşinografı ve çalışmanın baş yazarı Dr. “700 metrenin yukarısındaki su neredeyse hiç ısınmamışken, daha derin bölgelerde yılda 0,0021’den 0,0024 santigrat dereceye kadar tutarlı bir sıcaklık artışı görüyoruz. Okyanus, atmosferin ısı kapasitesinin kabaca 1000 katına sahip olduğundan, bu sayılar muazzam bir ısı emilimi ölçeğini temsil eder. Metrekare başına watt cinsinden ısınma oranını hesaplamak için sıcaklık artışını kullanarak, son 30 yılda, 2.000 metrenin üzerindeki derinliklerde Weddell Denizi’nin ortalama olarak okyanusun geri kalanından beş kat daha fazla ısı emdiğini görebilirsiniz. ”

Weddell Denizi’ndeki kütle suyunun devrilme süreci, küresel okyanus sirkülasyonu için hayati bir katalizördür. Deniz buzu oluşumu sırasında, geniş su kütleleri tuz alır, soğuk ve ağır Antarktika Dip Suyu olarak daha derin su katmanlarına batar ve ardından derin deniz akıntısı olarak büyük okyanus havzalarına yayılır. Weddell Denizi’nin derinliklerinin ısınması, daha sıcak su daha düşük yoğunluğa sahip olduğundan, bu katalizörü zayıflatabilir.

“Saha verilerimiz, Weddell Denizi’nin daha derin su kütlelerinde sıcaklığa bağlı yoğunluk kaybını zaten gösteriyor. Ortak yazar ve AWI oşinografı Gerd Rohardt, “Bu değişiklik en çok Dip Suyunda belirgindir” diyor. “Bu gelişmeleri izlemek için, Weddell Denizi’nde gemi bazlı düzenli okumalarımıza devam etmemiz gerekecek.”

Antarktika Dip Suyu’nun dolaşım sistemini alt üst eden küresel okyanusun en derin kolu olma işlevini yerine getirip getirmeyeceği, çoğunlukla üzerindeki su kütlelerinin yoğunluğunun nasıl değiştiğine bağlıdır.

Yakın zamana kadar, Güney Okyanusu’nun derinliklerinde bu sıcaklığa ne olduğu hakkında çok az şey biliniyordu. Gelişmeyi deniz tabanına kadar izlemek için araştırmacılar, ‘CTD’ sondaları (İletkenlik, Sıcaklık ve Derinlik) ile düzenli olarak tekrarlanan gemi bazlı ölçümlere güvendiler. Bu sondalar artık o kadar hassas hale geldi ki, su sıcaklığındaki değişiklikleri bir santigrat derecenin en yakın on binde birine kadar ölçebiliyorlar.

Son 30 yıl boyunca, AWI oşinografları, Weddell Denizi’ne yapılan keşif gezileri sırasında bu sıcaklık ve tuzluluk ölçümlerini alıyorlar ve bu da Güney Atlantik ve Weddell Denizi’nde türünün tek örneğiyle sonuçlanıyor. Bu, Weddell Denizi’ndeki ısınmayı tam olarak yeniden yapılandırmalarına ve potansiyel nedenleri belirlemelerine olanak sağlamıştır.

“Geçtiğimiz otuz yılda, batı rüzgarları ve onlarla birlikte Antarktika Çevresel Akıntı yalnızca bir ila iki derece güneye kaymakla kalmadı; AWI’nin İklim Bilimleri Bölümü Başkanı ve çalışmanın bir diğer ortak yazarı Prof. Sonuç olarak, Weddell Gyre’ın çapı küçüldü ve su kütlelerinin akış hızı arttı. Bu iki faktör nedeniyle, ölçümlerimize ilk başladığımız zamana göre bugün Çevresel Akımdan daha fazla ısı Weddell Denizi’ne taşınıyor.”

AWI zaman serisi, Weddell Denizi’nin küresel okyanusun derinliklerinde ısı depolamada oynadığı kritik rolü doğruladı. Weddell Denizi’nin ısınması kontrolsüz bir şekilde devam ederse, deniz seviyesinin yükselmesini, deniz sahanlıklarının erimesini ve okyanus sirkülasyonu süreçlerini etkileyerek dünya çapında geniş kapsamlı sonuçlara yol açacaktır.

Oceanographic (NASA/John Sonntag’ın izniyle)