Uzun süredir egemenlik tartışmasına konu olan bölgede önce hafif silahlarla başlayan çatışma, kısa sürede ağır topçu ateşine dönüştü.
Tayland Dışişleri Bakanlığı, Kamboçya ile süren çatışmaların sona erdirilmesi için üçüncü ülkelerin arabuluculuk tekliflerini reddettiğini açıkladı. Bakanlık, Phnom Penh yönetiminin saldırılarını durdurması ve sorunun sadece ikili görüşmeler yoluyla çözülmesi gerektiğini vurguladı.
Güneydoğu Asya’daki iki komşu ülke arasındaki sınır hattında tansiyon yeniden tırmanmış durumda. Son iki gündür top atışlarının karşılıklı sürdüğü çatışmalarda, çoğu Taylandlı sivil en az 16 kişi hayatını kaybetti. Bu, taraflar arasında son on yılın en ciddi sıcak çatışması olarak değerlendiriliyor.
ABD, Çin ve ASEAN (Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği) dönem başkanı olan Malezya‘nın arabuluculuk önerdiği belirtilse de Tayland Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nikorndej Balankura, yaptığı açıklamada, “Henüz üçüncü ülkelerin arabuluculuğuna ihtiyaç olduğunu düşünmüyoruz” dedi.
Taraflar, perşembe sabahı sınırda yaşanan çatışmayı kimin başlattığı konusunda birbirlerini suçluyor. Uzun süredir egemenlik tartışmasına konu olan bölgede önce hafif silahlarla başlayan çatışma, kısa sürede ağır topçu ateşine dönüştü.
Balankura, “Bu iki ülke arasında bir mesele ve en doğru çözüm ikili mekanizma olacaktır. Ancak öncelikle Kamboçya tarafı sınırdaki şiddeti durdurmalı “diye konuştu. Tayland’ın hâlâ diyalog kapısını açık tuttuğunu belirtti.
Kamboçya hükümeti konuyla ilgili doğrudan bir açıklama yapmazken, Başbakan Hun Manet perşembe günü BM Güvenlik Konseyi’ne çağrıda bulundu. Tayland’ı ‘kasıtlı ve sebepsiz askeri saldırganlık’la suçlayan Manet, Konsey’in toplanmasını talep etti. Konseyin cuma günü konuyu kapalı oturumda görüşeceği bildirildi.
Çatışmaların, çarşamba günü Tayland’ın Phnom Penh büyükelçisini geri çağırması ve Kamboçya’nın Tayland’daki büyükelçisinin sınır dışı edilmesinin hemen ardından patlak verdiği belirtiliyor. Bu diplomatik gerilim, Tay askerlerinin sınırda mayın patlaması sonucu yaralanmasının ardından geldi. Tayland tarafı, bu mayınların kısa süre önce Kamboçya tarafından döşendiğini iddia ederken, Kamboçya bu suçlamayı reddetti.
ASEAN dönem başkanı Malezya’nın Başbakanı Enver İbrahim, her iki ülkenin liderleriyle görüştüğünü ve barışçıl çözüm çağrısı yaptığını duyurdu. Taylandlı sözcü Balankura da, “ASEAN ailesi, yapıcı bir ikili müzakere sürecinin başlamasını kolaylaştırmak isterse, bu memnuniyetle karşılanır” dedi.
Tayland ve Kamboçya, ölümcül sınır anlaşmazlığı nedeniyle Malezya’da görüşecek
Görüşmelerin 28 Temmuz’da yerel saatle 15:00’te başlaması planlanıyor. Tayland müzakere heyetine geçici Başbakan Phumtham Wechayachai başkanlık edecek. Kamboçya Başbakanı Hun Manet’in de katılması bekleniyor.
Surin eyaletinden tahliye edilenler, 27 Temmuz 2025’te Tayland’daki Rajamangala Teknoloji Üniversitesi Isan’ın (RMUTI) Surin Kampüsü’ndeki geçici barınma alanında kalıyorlar. (Fotoğraf: CNA/Jack Board)
Tayland hükümeti, Tayland ve Kamboçya liderlerinin Pazartesi günü (28 Temmuz) Malezya’da ölümcül sınır anlaşmazlığı konusunda arabuluculuk görüşmelerine katılacağını duyurdu. Her iki taraf da birbirini artışmalı bölgelere yeni topçu saldırıları düzenlemekle suçluyor.
Tayland hükümeti Pazar akşamı yaptığı açıklamada, görüşmelerin Pazartesi günü yerel saatle 15:00’te başlamasının planlandığını ve müzakere heyetine geçici Başbakan Phumtham Wechayachai’nin başkanlık edeceğini duyurdu.
Açıklamada, ASEAN Bölgesel İşbirliği Forumu’na başkanlık eden Malezya’nın, Tayland hükümetine Kamboçya Başbakanı Hun Manet’in de görüşmelere katılacağı bilgisini verdiği belirtildi.
Tayland ve Kamboçya arasındaki gerilim, Mayıs ayı sonlarında kısa süreli bir sınır çatışması sırasında bir Kamboçyalı askerin öldürülmesinden bu yana yoğunlaştı. Tayland’ın kırılgan koalisyon hükümetini çöküşün eşiğine getiren kapsamlı bir diplomatik krizin ortasında, her iki taraftaki sınır birlikleri takviye edildi.
Perşembe günü yeniden başlayan çatışmalar, sadece dört gün içinde Güneydoğu Asya’daki komşular arasında on yıldan uzun süredir görülen en kötü çatışmaya dönüştü.
Tayland’da 13, Kamboçya’da ise sekiz sivil olmak üzere ölü sayısı 30’un üzerine çıkarken, yetkililer sınır bölgelerinden 200 binden fazla kişinin tahliye edildiğini bildiriyor.
Pazartesi günkü görüşmeler, Malezya Başbakanı Enver İbrahim’in geçen hafta ateşkes önerisini sunmasının ve ABD Başkanı Donald Trump’ın Cumartesi günü iki liderin ateşkes üzerinde çalışma konusunda anlaştıklarını söylemesinin ardından gerçekleşti.
Her ikisi de Trump’ın iki başbakanla görüşmesinin ardından çatışmaları sona erdirmek için görüşmelere başlamaya istekli olduklarını ve bir araya gelip “hızlı bir şekilde ateşkes” sağlama konusunda anlaştıklarını söyledi.
Kamboçya, Trump’ın derhal ateşkes çağrısına tam destek verdiğini söyledi.
Tayland, ABD Başkanı’na minnettar olduğunu, ancak Kamboçya’nın sivilleri hedef aldığı bir dönemde görüşmelere başlayamayacağını söyledi. Phnom Penh ise bu iddiayı yalanladı.
Tayland Geçici Başbakan Phumtham, sınır bölgelerini ziyaret etmeden önce gazetecilere yaptığı açıklamada, “Şartımız, üçüncü bir ülke istememek ve (Trump’ın) endişesine minnettarız.” dedi.
“Dışişleri bakanlarımız arasında, ateşkes koşullarını belirlemek ve birliklerin ve uzun menzilli silahların geri çekilmesini sağlamak için ikili bir görüşme önerdik.”
Bu arada Kamboçya, Tayland’ın Pazar sabahı çatışmalara başladığını ve Tayland güçlerinin sınır boyunca harekete geçtiğini bildirdi.
Kamboçya lideri Hun Manet, Facebook’ta yaptığı paylaşımda, “Sayın Başkan Donald Trump’a, Kamboçya’nın iki silahlı kuvvet arasında derhal ve koşulsuz ateşkes önerisini kabul ettiğini açıkça belirttim,” diyerek Malezya’nın daha önceki ateşkes önerisini de kabul ettiğini belirtti.
Pazar sabahı, çatışmaların büyük bir kısmının yaşandığı kuzey Kamboçya ile kuzeydoğu Tayland arasındaki sınır bölgesinde, uzun süredir çekişme konusu olan iki antik tapınağın yakınında yeni topçu çatışmaları yaşandı.
Kamboçya Savunma Bakanlığı Sözcüsü Maly Socheata, Tayland güçlerinin saat 04.50’de tapınakların etrafındaki bölgelere saldırmaya başladığını söyledi.
Ülkenin Kültür ve Güzel Sanatlar Bakanlığı Pazar günü, Tayland güçleri tarafından Preah Vihear Tapınağı’na yönelik “devam eden ve yoğunlaşan bombardımanı” kınadı. Bu saldırı, antik alanı “ciddi ve eşi benzeri görülmemiş bir tehlikeye” soktu.
Bakanlık yaptığı açıklamada, “UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Preah Vihear Tapınağı, Kamboçya’nın ulusal kimliğinin, tarihi sürekliliğinin ve manevi mirasının bir sembolü olarak duruyor” dedi.
“Bu saldırılar sadece Kamboçya’nın egemenliğini ihlal etmiyor, aynı zamanda insanlığın ortak kültürel mirasını da tehlikeye atıyor.”
Kültür ve Güzel Sanatlar Bakanlığı, Preah Vihear Tapınağı’na yönelik kasıtlı saldırının “uluslararası hukukun açık bir ihlali” olduğunu belirterek, Tayland’ı tapınağı ve korunan bölgelerini hedef alan tüm askeri operasyonları derhal durdurmaya ve uluslararası yasal yükümlülüklerine tam olarak uymaya çağırdı.
Bakanlık ayrıca UNESCO ve Birleşmiş Milletler de dahil olmak üzere uluslararası topluma, Tayland hükümetine ve ordusuna ateşkesi durdurmaları, düşmanlıkları sona erdirmeleri ve Kamboçya’nın egemenliğine saygı göstermeleri çağrısında bulunmaları çağrısında bulundu.
AFP daha önce, cephe hattından yaklaşık 20 kilometre uzaklıktaki Kamboçya’nın Samraong kasabasında düzenli olarak duyulan top seslerinin pencereleri sarstığını bildirmişti.
Bu arada Tayland Ordusu’ndan bir sözcü Pazar günü yaptığı açıklamada, “Kamboçyalı askerlerin” sabahın erken saatlerinde Surin eyaletindeki Ta Muen Tapınağı, Chong An Ma kontrol noktası ve sivillerin yaşadığı yerlere ateş açtığını söyledi.
Sözcü ayrıca, Tayland Ordusu Sözcü Yardımcısı Ritcha Suksuwanon’un daha önce yaptığı bir açıklamaya da atıfta bulunarak, iki tarafın stratejik mevzilerin kontrolü için mücadele ettiği sırada Kamboçya güçlerinin saat 04.00 sularında topçu ateşi açtığını söyledi.
Sözcü tarafından yapılan açıklamada, “Bunun ardından saat 06.40’ta Kamboçya güçleri Surin eyaletindeki sivillerin evlerini vuran topçu ateşi açtı ve koşulsuz ateşkes iddialarına rağmen bir ev tamamen alev aldı” denildi.
“Bu, Kamboçyalı askerlerin iddia edildiği gibi ateşi kesmediğini gösteriyor” diyen raporda, Tayland ordusunun “uzun menzilli toplarla Kamboçyalı topçuları ve roketatarları hedef alarak” misilleme yapmasının zorunlu olduğu iddia edildi.
Kamboçya tarafından yapılan açıklamada, savunma bakanlığı sözcüsü Maly Socheata, ilk ateşi kendilerinin açtığı iddialarını yalanladı.
Socheata’dan yapılan açıklamada Tayland’ın “kasıtlı ve koordineli saldırganlık eylemleri” gerçekleştirdiği iddia edildi.
Kamboçya lideri Hun Manet Pazar günü yaptığı açıklamada, ülkesinin “iki silahlı kuvvet arasında derhal ve koşulsuz ateşkes önerisini kabul ettiğini” söyledi.
Dışişleri Bakanı Prak Sokhonn’un Taylandlılarla koordinasyon sağlamak için ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile görüşeceğini, ancak Bangkok’u herhangi bir anlaşmadan dönmemesi konusunda uyardığını belirtti.
Trump’ın görüşmesinin ardından Tayland Başbakanı Phumtham, prensipte ateşkese varmayı ve “en kısa sürede” görüşmelere başlamayı kabul ettiğini söyledi.
Her iki taraf da krizin sona ermesi için görüşmelerin yapılmasını arzulasa da, şimdiye kadar hiçbiri geri adım atmaya yanaşmadı.
Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, “Kamboçya ciddi bir şekilde iyi niyetten yoksunken ve insan hakları ve insancıl hukukun temel ilkelerini sürekli olarak ihlal ederken, herhangi bir düşmanlıkların sona ermesi mümkün değildir” dedi.
Tayland Ordusu sözcüsü de Pazar günü yaptığı açıklamada, Trump’ın Cumartesi günü yaptığı telefon arabuluculuğunun “ayrı bir konu” olduğunu, “savaş alanındaki askeri güçlerin askeri taktiklere göre faaliyet göstermeye devam ettiğini” söyledi.
Ordu sözcüsünün açıklamasında, “Ateşkes olup olmayacağına gelince, Tayland, ateşkesin ancak Kamboçya’nın bizimle müzakerelere başlama inisiyatifi alması halinde gerçekleşeceğini teyit ediyor” denildi.
Uzun süredir devam eden sınır anlaşmazlığı, bu hafta kırsal sınır bölgesinde jetler, tanklar ve kara birliklerinin çatışmasıyla alevlendi. Bu bölge, vahşi ormanlarla çevrili bir tepelik ve yerlilerin kauçuk ve pirinç yetiştirdiği tarım arazileriyle işaretlendi.
Tayland, Pazar günü itibarıyla yedi askerinin ve 13 sivilin hayatını kaybettiğini bildirirken, Kamboçya sekiz sivil ve beş askerin öldüğünü doğruladı.
Çatışma, Tayland’ın sınır bölgelerinden 138.000’den fazla insanın tahliye edilmesine ve 80.000 kişinin Kamboçya’daki evlerinden sürülmesine neden oldu.
Tayland’da şu anda Surin, Sisaket, Ubon Ratchathani, Trat, Sa Kaeo ve Buriram olmak üzere altı eyaletteki sığınma evlerinde toplam 138 bin 152 kişi kalıyor.
Sisaket, 62.691 kişinin sığındığı en fazla yerinden edilmiş kişiye ev sahipliği yapıyor.
Cuma günü New York’ta düzenlenen acil Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi toplantısının ardından, Kamboçya’nın BM Büyükelçisi Chhea Keo, ülkesinin “derhal ateşkes” ve anlaşmazlığın barışçıl bir şekilde çözülmesini istediğini söyledi.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Cumartesi günü her iki tarafı da “derhal ateşkes konusunda anlaşmaya varmaya” ve kalıcı bir çözüm bulmak için görüşmeler yapmaya çağırdı.
Malezya, ASEAN dönem başkanı olarak Cumartesi günü her iki tarafa azami itidal göstermeleri ve “derhal ve koşulsuz ateşkes” yapmaları çağrısını yineledi.
Dışişleri Bakanı Muhammed, “ASEAN ailesi ruhu, birlik ve iyi komşuluk temelinde barış ve istikrarı yeniden tesis etmek için her iki tarafı da müzakere masasına dönmeye çağırıyoruz” dedi.
“ASEAN Dönem Başkanı’nın iyi niyet misyonuyla, hem yakın komşularımızın hem de ASEAN’ın diğer üyelerinin görüşmeleri yeniden başlatmasını ve çatışmaları sona erdirmesini kolaylaştırma çalışmalarımızı sürdürmeye hazırız.”
Malezya Başbakanı Enver İbrahim, Perşembe günü yaptığı açıklamada, her iki ülkenin liderleriyle görüştüğünü ve barışçıl bir çözüm bulmaları yönünde çağrıda bulunduğunu söyledi.
Taraflar birbirini çatışmayı başlatmakla suçluyor. Kamboçya Tayland güçlerini misket bombası kullanmakla da suçlarken, Tayland da Kamboçya’yı hastaneler de dahil olmak üzere sivil altyapıyı hedef almakla suçladı.
Çatışma, onlarca kilometrelik kısmı tartışmalı olan 800 kilometrelik ortak sınırları konusunda iki komşu arasında uzun süredir devam eden bir anlaşmazlığın dramatik bir şekilde tırmandığını gösteriyor.
Haber ajansları
