İlk yurt dışı seyahatini 27-30 Kasım tarihleri arasında Türkiye’ye gerçekleştirmekte olan Papa 14. Leo’nun programında Birinci İznik Konsili’nin 1700’üncü yıl dönümü vardı.
Dünya genelindeki yaklaşık 1,4 milyar Katolik’in ruhani lideri ve Vatikan Şehir Devleti Başkanı Papa 14. Leo, Türkiye ziyaretinin 2. gününde İznik’te dua törenine katıldı.
Papa 14. Leo, İznik’te 1700 yıllık Birinci İznik Konsili ayinini yönetti
Katolik dünyasının ruhani lideri Papa 14. Leo, Türkiye ziyareti kapsamında Bursa’nın İznik ilçesinde 1700 yıllık Birinci İznik Konsili’nin yıldönümünde ayin yönetti.
M.S. 325’te, 300’ü aşkın Hristiyan din adamının katılımıyla gerçekleştirilen bu konsilde, İsa Peygamber’in ‘ilahi’ olduğu ve Teslis inancı (Baba Tanrı, Oğul Tanrı ve Kutsal Ruh) kabul edildi. Bugün halen, bazı gruplar dışında tüm Hristiyan dünyası bu inancı benimsiyor.
Papa 14. Leo ve İstanbul Rum Ortodoks Patriği Bartholomeos, Hristiyanlık dünyası için büyük öneme sahip bu konsili anmak için dün birlikte bir ayin yönetti. İznik’teki bu buluşmaya 20 Hristiyan topluluğun temsilcileri de katıldı. Vatikan’ın ‘ekümenik dua buluşması’ diye açıkladığı tören, Birinci Konsil’in toplandığı yer olduğu düşünülen Aziz Neophytos Bazilikası’nın kalıntıları önünde yapıldı.
Papa, Birinci İznik Konsili’nin, tüm Hristiyanların birliğini için kendilerine rehberlik etmesi gereken bir pusula olduğunu ifade etmişti. Papa, bu çağrısını İznik’te de Patrik Bartholomeos ile birlikte yineledi.
Vatikan, konsilin yıl dönümü için Papa’nın gerçekleştireceğini belirttiği Türkiye ziyareti kapsamında ‘Tek Rab, tek iman, tek vaftiz’ mottosunu belirledi.
Ukrayna krizi ekümenik buluşma arzusunu gölgeledi
Ancak yaşanan jeopolitik krizler Papa ile Patriğin birlik, ekümenik buluşma ve diyalog temennilerini imkânsız kılıyor. Rusya’nın Ukrayna’daki savaşının ve özellikle Moskova’nın diğer Ortodoks kiliseleriyle eşit şartlarda diyaloğa girmek istememesinin gölgesi İznik buluşmasının üzerine düştü.
Ortodoksluk içindeki gerginlikler, özellikle İstanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi ve Rus Ortodoks Kilisesi gibi iki ana kutup arasında son yıllarda daha da kötüleşti. Zaten kırılgan olan bu denge, Ukrayna Ortodoks Kilisesi’nin 2018 yılında Rusya’dan ayrılarak bağımsız kilise kurmasıyla sarsıldı.
Ukrayna bu kararını, Patrik Bartholomeos’tan bir kararname alarak hayata geçirdi.
Ortodoks dünyasında “eşitler arası birinci” (primus inter pares) kabul edilen İstanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi, kiliselere bağımsızlık tanıma hakkını kendisinde görüyor.
Ukrayna’daki kilise üzerinde 300 yıldan fazladır süren etkisini kaybeden Moskova’daki kilise de tepkisini, İstanbul’daki patrikhane ile tüm bağlarını koparma kararı alarak gösterdi.
Rusya’nın Kırım’ı ilhak etmesi ve Moskova destekli muhaliflerin Ukrayna’nın doğusunda 2014 yılında başlattıkları ayaklanma, Ukrayna’da bağımsız kilise isteyenlerin sayısının artmasına neden olmuştu.
Nisan’da hayatını kaybeden Papa Francesco ile Patrik Bartholomeos, İznik’te konsili anma töreni kararını bu krizden önce, bütün kiliselerin temsilcilerinin katılımı umuduyla 2014 yılında almıştı.
Selefinin vasiyetini yerine getirmeye çalışan Papa 14. Leo, göreve geldikten sonra verdiği bir mülakatta bu buluşmayı, ekümenizmi yeniden canlandırmaya çalışmak için doğru bir fırsat olarak gördüğünü söylemişti.
Ancak Rus Ortodoks Kilisesi Patriği Krill’in bu dua törenine davet edilip edilmediği net değil. Uzmanlar, davet edilse bile Krill’in, Patrik Bartholomeos’la bir araya geleceğine ihtimal vermiyordu. Ortodoks dünyasından bazı dini temsilcilerin de Rusya’ya yakın olmalarından dolayı bu etkinliğe katılmayacağı belirtilmişti.
Tüm bu zorluklara rağmen Papa 14. Leo umudunu kaybetmemiş görünüyor. ABD’li ruhani lider, geçen hafta Birinci İznik Konsili’nin yıl dönümü için bir belge yayımladı. Papa, Hristiyanların birliğinin, bölünmüş ve birçok çatışmayla parçalanmış bir dünyada, barış ve uzlaşıya katkı sağlayabileceğini ifade etti.
Hristiyanlık Tarihi Uzmanı Alberto Melloni, aynı inanca sahip olmalarına rağmen daha ortak Paskalya tarihi ve bazı ritüeller gibi konularda bile anlaşamayan kiliselerin birleşmesini uzak bir ihtimal olarak görüyor.
Büyük Bölünme ve Reform
Hristiyanlığın doğuşundan itibaren farklı gruplar ortaya çıktı. Ancak aynı inanca sahip olmalarına karşın temelinde teolojik ve siyasi nedenler olan iki büyük ayrılık, Hristiyan dünyasında derin yaralar açtı.
Merkezi bir otorite kurmak isteyen papa liderliğindeki Roma ile onunla pek çok açıdan farklı görüşlere sahip olan Doğu’daki kiliseler arasındaki anlaşmazlıklar 1054’te kırılma noktasına geldi. “Büyük Bölünme” sonucu Papa ile İstanbul Patriği karşılıklı olarak birbirini aforoz etti.
Katolik dünyasının ruhani lideri Papa 14. Leo, Türkiye ziyaretinin en anlamlı durağı olan İznik’te tarihi bir ayin gerçekleştirdi. Hristiyanlık tarihinin en önemli olaylarından biri olan Birinci İznik Konsili’nin 1700’üncü yıldönümü için düzenlenen ayin, İznik Gölü kıyısında yapıldı. Törene Fener Rum Patriği I. Bartholomeos da katılarak birlik mesajı verdi.
Ayinde konuşan Papa 14. Leo, “Günümüzde, şiddet ve çatışmalarla yaralanmış tüm insanlık barış ve uzlaşı için haykırmaktadır” ifadelerini kullandı. Dinin savaş, şiddet veya fanatizm için kullanılmasının kesin bir dille reddedilmesi gerektiğini vurgulayan Papa, farklı inançlar arasında diyaloğun önemine dikkat çekti.
Helikopterle batık bazilika turu
Papa, ayin öncesinde İznik Gölü üzerinde helikopterle tur atarak, su çekilmesi sonucu ortaya çıkan ve Aziz Neophytos adına inşa edildiği belirlenen batık bazilika kalıntılarını havadan inceledi. Ayin de bu tarihi kalıntıların hemen yakınında, göl kıyısına kurulan özel platformda gerçekleştirildi.
2.500 güvenlik görevlisi
Tarihi ayin için İznik’te olağanüstü güvenlik önlemleri alındı. Ayin alanında yaklaşık 2 bin 500 polis ve jandarma görev yaparken, iletişim altyapısını güçlendirmek için mobil baz istasyonları kuruldu. Papa’nın helikopterle iniş yaptığı İznik Stadyumu çevresi trafiğe kapatıldı.
İstanbul’a hareket edecek
İznik’teki tarihi programını tamamlayan Papa 14. Leo’nun bugünkü programı İstanbul’da olacak.
Türkiye’deki programının ardından 30 Kasım Pazar günü Lübnan’ın başkenti Beyrut’a geçecek olan Papa’nın ziyareti, Hristiyan dünyasında birlik mesajlarıyla dikkat çekiyor.
Kiliseler arasındaki bu aforozların kaldırılması 1965’i bulurken bundan sonra göreve gelen papalar hep Ortodoks dünyasıyla yakınlık mesajları verdi. Bu nedenle, 6. Paul hariç diğer 4 papa da Türkiye’yi ziyaretlerini İstanbul Rum Ortodoks Kilisesi’nin kurucusu olduğu öne sürülen Aziz Andreas’a adanmış yortunun kutlandığı Kasım sonuna denk getirdi.
Öte yandan diğer büyük ayrılık ise, 16. yüzyılda Martin Luther’in önderliğinde başlayan Reform hareketiyle oldu ve bu, Hristiyanlığın 3. büyük mezhebi Protestanlığın doğmasına yol açtı.
Katoliklik, Ortodoksluk ve Protestanlık Hristiyanlığın üç büyük mezhebi, ancak onların altında çok sayıda farklı kilise ve mezhep de bulunuyor.
Ziyaretin logosu
Vatikan, Papa’nın Türkiye ziyaretine ilişkin bir logo ve motto hazırladı. İznik Konsili’nin 1700. yıl dönümü için hazırlanan ve ”Türkiye’ye Apostolik Yolculuk” (Apostolik: İsa’nın 12 havarisine yönelik) denen açıklamada, logonun, Asya ve Avrupa’nın buluşmasını ve Tanrı ile insanlık arasında köprü olan Mesih’i simgeleyen Çanakkale Köprüsü’nü içerdiği belirtildi. Köprünün altındaki dalgaların ise, İznik Gölü’nü ve vaftiz sularını çağrıştırdığı bildirildi.
Katolik Kilisesi’nin ruhani lideri ve Vatikan Devlet Başkanı Papa XIV. Leo’nun, Türkiye’ye gerçekleştirdiği ilk yurt dışı ziyareti için hazırlanan logo kamuoyuyla paylaşıldı. Anlamlarıyla dikkat çeken öğeler barındıran logo; Çanakkale Köprüsü, vaftiz suları, Üçleme sembolü ve Jübile Haçıyla hem İznik’in 1700. yılına hem de Doğu ile Batı arasında kurulmak istenen birlik ve diyalog mesajına güçlü bir vurgu yapıyor.
14 Leo: İznik, Hristiyanları şiddet ve çatışma karşısında birliğe çağırıyor
İznik Konsili’nin 1700. yılı dolayısıyla Bursa’nın İznik ilçesinde düzenlenen dua törenine katılan Papa 14. Leo, Hristiyan dünyasına birlik, diyalog ve kardeşlik çağrısı yaptı. Fener Rum Patriği Bartholomeos ile birlikte cemaat liderleriyle birlikte gerçekleştirdiği İznik ziyaretinde Papa, İznik Gölü kıyısındaki su altı bazilika kalıntılarını da inceledi.
Papa 14. Leo, Apostolik Yolculuğu kapsamında geldiği Türkiye’de, Hristiyanlık tarihinin dönüm noktası sayılan Birinci İznik Konsili’nin 1700. yıldönümü dolayısıyla İznik’te düzenlenen ekümenik dua törenine katıldı. Antik kentte gerçekleşen buluşmada, aralarında patriklerin ve cemaat liderlerinin de bulunduğu yaklaşık 27 Hristiyan Kilisesi temsilcisi hazır bulundu.
Papa Leo, tören sırasında yaptığı konuşmada, etkinliğe öncülük eden Ekümenik Patrik I. Bartholomeos’a “bilgeliği ve öngörüsü” nedeniyle teşekkür etti.
İznik Konsili’nin 325 yılındaki tarihsel rolüne dikkat çeken Papa, bugün de tüm Hristiyanları “İsa Mesih’in kim olduğunu yeniden düşünmeye” davet etti.
“İznik’te kabul edilen İnanç Bildirgesi, Hristiyanların tam birlik yolculuğunda hâlâ ana referans noktasıdır.” diyen Papa Leo, Hristiyan toplulukları mevcut birlik bağlarını güçlendirmeye çağırdı. Birlik çabasının sevgi, diyalog ve karşılıklı saygı ile mümkün olabileceğini ifade etti.
Dünyanın şiddet ve çatışmalarla sarsıldığı bir dönemde Hristiyan birliğinin daha da önemli hale geldiğini söyleyen Papa, tüm inananların etnik köken, milliyet veya görüş ayrımı olmaksızın herkesin hak ve onurunu savunması gerektiğini kaydetti.
Dinlerin insanlık için “gerçeğe hizmet etme sorumluluğu” taşıdığını hatırlatan Papa 14. Leo, konuşmasını, İznik Konsili’nin 1700. yıl anmasının “uzlaşma, birlik ve barışın bereketli meyvelerine” vesile olması temennisiyle tamamladı.
Haber ajansları
