Birleşik Filo 4 Mart’ta Kumkale ve Seddülbahir’e çıkarma girişiminde bulunur. Ancak İngiliz kuvvetleri şiddetli karşı ateş ve süngü hücumları sonucu ilerleyemez. Mustafa Kemal; “…sahile çıkmış olan düşman mutlaka denize dökülecektir.” emrini vermiştir. Kahramanca savaştığı için nişan verilmesini istediği Mehmet Çavuş için de şöyle diyecektir: “O zaman, hep ağızlarda işitip okuduğumuz bir Mehmet Çavuş çıkıyor, toprağımıza ayak basan düşmanı tekrar denize atıyor.”*
Birleşik Filo yani; “İngiliz ve Fransız gemileri, 7-8 Mart’ta merkez istihkâmlarına saldırmaya başladılar. 11-12 Mart’ta aynı hareketler tekrarlandı. Savaş çok şiddetli oluyordu. Nihayet 18 Mart’ta İngiliz ve Fransız filoları bütün kuvvetleriyle ve Boğaz’ı geçmek için en büyük saldırılarını yaptılar.”**
İtilaf donanması saldırı planını 3 dalga halinde düzenlemiştir.
Birinci hatta; QUEEN ELIZABETH, AGAMEMNON, LORD NELSON, INFLEXIBLE gemileri ve bu hattın sağ ve sol gerilerinde P. GEORGE ile TRIUMPH gemileri bulunmaktadır.
İkinci hatta; Fransız GAULOIS, CHARLEMANGNE, BOUVET ve SUFFREN zırhlıları ve hattın sağ ve sol gerilerinde İngilizlerin MAJESTIC ve SWIFTSURE gemileri bulunmaktadır.
Üçüncü hatta; eski İngiliz zırhlıları VENGEANCE, IRRESISTABLE, ALBION ve OCEAN vardır.
Sabah 10.00’da boğaza girmeye başlarlar. Saat 11.00’da ilk hat zırhlıları Çanakkale’ye 12 km. mesafedeki mevkilerine gelir. TRIUMPH zırhlısı ilk mermisini saat 11.15’te ateşler ve savaş başlar. Düşmana ilk karşılık MESUDİYE ve DARDANOS tabyalarından verilir. Saat 12.00’a geldiğinde ÇİMENLİK tabyasındaki cephaneliğimiz infilak eder, NAMAZGÂH ve ANADOLU HAMİDİYE tabyaları yerle bir olur. Ancak Türk topçusunu ilk mermileri de AGAMEMNON zırhlısını vurur, çelik zırhını parçalar. Ardından INFLEXIBLE zırhlısının komuta köprüsünde yangın çıkar, diğer birçok zırhlı isabet alır. Fransız zırhlıları Çanakkale’ye 7 km. kadar sokulur. Savaşın en şiddetli saatleri yaşanmaktadır. GAULOIS zırhlısı, ağır yara alarak savaşamaz hale gelir. BOUVET zırhlısı da RUMELİ HAMİDİYESİ tarafından ağır yara alır, yırtılan çelik gömleğini yenilemek üzere geriye kaçarken saat 14.00’da aldığı mayın yarasıyla birkaç dakika içinde burnu havaya kalkar ve Boğaz’ın derinliklerinde gözlerden kaybolup gider. Olay; düşman donanmasında büyük bir şok yaratır.
7/8 MART 1915 gecesi Dz. Yzb. Hakkı komutasındaki NUSRAT mayın gemisinin gayet planlı bir şekilde ve tek sıra halinde sulara bıraktığı mayınlar, BOUVET’i sulara gömmüştür. Bouvet’in imdadına koşan SUFFREN ve GAULOIS da aynı akıbete uğrarlar. Saat 15.00’te IRRESISTABLE ve onu takiben 16.30’da INFLEXIBLE mayına çarparak batar. Rumeli tabyasından SEYİT ONBAŞI’nın attığı top mermisi OCEAN’a isabet eder. Kontrolü kaybeden gemi dönerek kıyıya yaklaşır. OCEAN da BOUVET’in batmakta olduğu yerde bir mayına çarpar ve batar. Amiral de Robeck, saat 17.00’da donanmanın geri kalan zırhlılarına geri dönüş emrini verir.
ÇANAKKALE GEÇİLEMEMİŞTİR!
Amiral J. de Robeck komutasındaki İngiliz ve Fransız donanmaları ağır zayiat vererek yenilmiştir. Deniz yenilgisinin altında kalan İtilaf Devletleri; bu kez de İstanbul’u almak için kara yolundan giderek denemeye karar verirler. Bu yolun Gelibolu yarımadasından geçtiğini düşünürler ve kara ordularını Gelibolu’ya çıkartırlar.
Mustafa Kemal, Çanakkale Müstahkem Mevki Komutanı Cevat (Çobanlı) Paşa ile Seddülbahir’deki korunma önlemlerini göstermek için Kirte’ye gider. Düşman ordusunun, Boğaz girişini ateş altına aldıklarını görmüşlerdir. Ertesi sabah yani 19 Mart’ta Mustafa Kemal 19. Tümen birliklerine şu emri verecektir:
“… Türlü kaynaklardan gelen bilgilerde düşmanın çıkarma için hazırlıklarda bulunduğu anlaşılmaktadır… Birlikler, kendi bölgelerinde savunma tertibatını bir an önce bitirmelidir…”***
Çanakkale kara savaşları başlamak üzeredir…
Canan Murtezaoğlu
Yararlanılan Kaynaklar:
*Ruşen Eşref Ünaydın; Anafartalar Kumandanı Mustafa Kemal ile Mülâkat, s.10
**Şevket Süreyya Aydemir; Tek Adam Cilt I, s.216-217
***Prof. Dr. Utkan Kocatürk; Kaynakçalı Atatürk Günlüğü, Atatürk Araştırma Merkezi
