Enflasyondaki artış, piyasada büyük banknotlara olan ihtiyacı artırdı. 500 TL’lik banknot için teknik analizler sürerken, 100 TL bile yeterli gelmemeye başladı. Dolaşımdaki 100 TL’lik banknotların payı tarihi düşük seviyelere inerken, 200 TL’lik banknotların payı rekor seviyeye ulaştı. 2004’te en yüksek banknottun payı yüzde 85’e kadar çıkmıştı.
En büyük iki banknot olan 100 ve 200 TL’nin piyasadaki payı yüzde 95’e çıkarken, 50 liralık banknotların payı yüzde 3, 20 ve 10 liralık banknotların payı ise yüzde 1 seviyelerine indi. Enflasyon karşısında büyük banknotlara olan talebin artması, Türkiye’de para arzını ve nakit dolaşımını yeniden şekillendiriyor. Merkez Bankası’nın atacağı adımlar ve yeni banknotlar, piyasada önemli değişikliklere yol açacak gibi görünüyor.
Yükselen enflasyon, piyasada büyük paraların kullanımını artırdı. Sık sık 500 ve 1000 TL’lik banknot basılmasına yönelik talepler gündeme gelirken, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan, “Üst banknota ihtiyaç olup olmadığı teknik analizler sonucunda ortaya çıkıyor, bu konuda birimlerimiz çalışıyor. Bir karar verildiğinde, kamuoyuyla şeffaflık çerçevesinde paylaşılacaktır” dedi.
Artan enflasyon, mal ve hizmetlerin fiyatlarını yükseltirken, piyasadaki en yüksek değerli banknot olan 200 TL’lik banknotlara olan talep de arttı. 2017’de dolaşımdaki banknotların yüzde 25’ini oluşturan 200 TL’lik banknotlar, 2021 sonunda yüzde 40’a, bugün ise yüzde 76’ya ulaştı. Bu, 200 TL’lik banknotların şimdiye kadar ulaştığı en yüksek seviye.
2021’de dolaşımdaki payı % 50 olan 100 TL’lik banknotlar, günümüzde % 19’a düştü. Bu, 100 TL’lik banknotların şimdiye kadar gördüğü en düşük oran. Dünya Gazetesi’nin haberine göre, en büyük iki banknotun piyasadaki payı böylece % 95’e ulaşmış oldu. Buna karşılık, 50 liralık banknotların payı % 3 düzeyine, 20 ve 10 liralık banknotların payı ise % 1 düzeyine indi.
ATM’lerde 10-20 TL’lik banknot dönemi sona erdi
Son dönemde ATM’lerden günlük para çekme limiti 10 bin TL’den 20 bin TL’ye çıkarıldı. Bazı bankalarda ise komisyonsuz para çekme limiti 7 bin 500 TL’den 15 bin TL’ye yükseltildi. Ayrıca, ATM’lerde 20 TL’lik banknot kullanımı sona erdi.
