İsrail, İran’ın yeni saldırılar tehdidinde bulunmasının ardından Tel Aviv’de roket saldırıları olduğunu bildirdi.
İsrail polisi Salı günü yaptığı açıklamada, İran saldırılarından kaynaklanan roket ve şarapnellerin Tel Aviv’e düştüğünü, hava saldırısı sirenlerinin çalmasına ve maddi hasara yol açtığını, ancak can kaybının bildirilmediğini duyurdu.
Bu arada İran, İsrail’deki “stratejik hedefleri” insansız hava araçları kullanarak vurduğunu iddia etti. İran Ordusu Kara Kuvvetleri Komutanı Kiomars Heidari, hassas güdümlü yeteneklerle donatılmış çeşitli tipteki yıkıcı insansız hava araçlarının Tel Aviv ve Hayfa’daki stratejik alanları hedef aldığını ve yok ettiğini söyledi.
İsrail polisi yaptığı açıklamada, roket parçalarının Tel Aviv bölgesine düştüğünü ve maddi hasara yol açtığını doğruladı.
İsrail İtfaiye ve Kurtarma Hizmetleri ayrıca Tel Aviv yakınlarındaki Dan bölgesinde roket darbeleri ve ardından çıkan yangınlar hakkında ilk uyarıları aldıklarını bildirdi. Gush Dan bölgesindeki sakinlerden gelen acil durum çağrılarında artış olduğunu belirttiler.
İran’ın resmi haber ajansı IRNA’nın haberine göre, üst düzey bir İranlı askeri yetkili, saldırıların önümüzdeki saatlerde daha da artacağı uyarısında bulunarak, yüzlerce insansız hava aracından oluşan yeni bir dalganın yakında İsrail’i hedef alacağını iddia etti.
İsrail-İran çatışması beşinci gününe girdi. İsrail savaş uçaklarının Tahran’a yeni saldırılar düzenlediği bildirilirken, üst düzey bir İsrail genelkurmay yetkilisi, İran’ın savunmasının ihlal edildiğini belirtti.
Yetkili, İran hava sahasında serbestçe faaliyet gösterdiklerini belirterek, ateşkesin ancak İsrail şartlarıyla gerçekleşebileceğini, bu şartların henüz olgunlaşmadığını kaydetti.
Pazartesi günü İran füzeleri önemli İsrail şehirlerini vururken, İsrail başbakanı ülkesinin İran’daki nükleer ve füze tesislerinden kaynaklanan “tehditleri” ortadan kaldırma yolunda olduğunu ve her iki tarafta da sivil kayıpların arttığını söyledi.
İran, parlamentosunun Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması’ndan (NPT) çekilmek için bir yasa tasarısı hazırladığını duyurdu
Yasa tasarısının geçmesi birkaç hafta sürebilir, ancak bu adımın Batılı ülkelerde İran’ın nükleer programı konusunda daha derin endişelere yol açması riski var. Batılı ülkeler uzun zamandır Tahran’ın nükleer silah üretmeye çalıştığından şüpheleniyor. İran ise bu iddiayı reddediyor.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Baghai, Tahran’ın NPT’den çekilme olasılığıyla ilgili bir basın toplantısında kendisine yöneltilen soruya, “Hükümet parlamento yasalarını yürürlüğe koymak zorunda ancak böyle bir teklif henüz hazırlanıyor ve biz de sonraki aşamalarda parlamentoyla koordinasyon sağlayacağız” dedi.
Önümüzdeki günlerde askeri harekatın yoğunlaşacağını söyleyen İsrail, Tahran’ın nükleer bomba üretme aşamasında olduğunu söyleyerek cuma günü İran’ı bombalamaya başladı ve nükleer ve balistik füze programlarını hedef aldı.
Çatışmaların dördüncü gününde İsrail ordusu, İran’ın merkezinde 120’den fazla karadan karaya füze rampasını imha ettiğini, bunun İran’ın toplam füze rampasının 3’te 1’ine denk geldiğini duyurdu.
Ayrıca savaş uçaklarının, İran Devrim Muhafızları’nın elit bir kolu olan ve İran sınırları dışında askeri ve istihbarat operasyonları yürüten Kudüs Gücü’ne ait Tahran’daki 10 komuta merkezini vurduğu belirtildi. Askeri sözcü Tuğgeneral Effie Defrin, “Şu anda Tahran semalarında tam bir hava üstünlüğüne ulaştığımızı söyleyebiliriz” dedi.
İran, nükleer programının barışçıl olduğunu her zaman dile getirmiştir. Oysa Birleşmiş Milletler’in nükleer düzenleyici kuruluşu olan Uluslararası Atom Enerji Ajansı (IAEA), geçen hafta Tahran’ın NPT yükümlülüklerini ihlal ettiğini açıklamıştı.
İsrail’in önemli bir nükleer cephaneliğe sahip olduğu varsayılıyor ancak bunu ne doğruluyor ne de reddediyor. NPT’yi imzalamayan tek Orta Doğu devleti.
Pazartesi günü şafak vakti, İran füzelerinin İsrail’in Tel Aviv ve Hayfa liman kentine çarpması sonucu en az 8 kişi öldü, evler yıkıldı. Bunun üzerine İsrail Savunma Bakanı, Tahran sakinlerinin “bedelini yakında ödeyecekleri” uyarısında bulundu.
İsrailli yetkililer, gece boyunca atılan toplam 7 füzenin İsrail’e düştüğünü söyledi. İsrail’de en az 100 kişi yaralandı.
İran’ın nükleer ve askeri liderliğini hava saldırılarıyla yerle bir eden İsrail ordusu, Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Devrim Muhafızları’nın seçkin istihbarat biriminin başkanı da dahil olmak üzere 4 üst düzey istihbarat yetkilisini öldürdüğünü duyurdu.
1979’daki İslam devriminin ABD destekli laik bir monarşiyi devirmesinden bu yana en kötü güvenlik ihlaliyle karşı karşıya olan Tahran, çatışmaların başlangıcından bu yana İsrail ile bağlantılı olduğu iddia edilen onlarca sabotajcı ve “casus”un tutuklandığını söyledi.
İsrail’in saldırılarının başlamasından bu yana para birimi ABD doları karşısında en az % 10 değer kaybetti.
Kanada’da düzenlenen G7 liderleri toplantısında, ABD Başkanı Donald Trump’ın Pazar günü bir anlaşmaya varılabileceği yönündeki umudunu dile getirmesiyle, gerginliğin daha da tırmanması tehlikesi ortaya çıktı.
İran, uzun zamandır düşmanı olan ülkenin, Gazze’deki Hamas ve Lübnan’daki Hizbullah örgütünün üst düzey yöneticilerine yönelik suikastlarla bölgesel müttefiklerini yok etmesine tanık oldu. İran’ın füze saldırılarında şu ana kadar İsrail’de toplam 24 kişi hayatını kaybetti, bunların hepsi sivil.
İranlı bir yetkili, İran’daki ölü sayısının en az 224’e ulaştığını, can kayıplarının % 90’ının sivillerden oluştuğunu söyledi.
İran devlet medyası, Kermanşah eyaletinin batısındaki Farabi hastanesi ve çevresine düzenlenen füze saldırısında hastanenin vurulduğunu, hastanenin ağır maddi hasara yol açtığını bildirdi.
İsrail’de, acil durum servislerinin bildirdiğine göre, Hayfa’da yaklaşık 30 kişinin yaralandığı arama ve kurtarma çalışmaları devam ediyordu. Liman yakınlarındaki bir elektrik santralinde yangınlar görüldü.
Görüntülerde Tel Aviv’in üzerinden çok sayıda füze atıldığı, patlama seslerinin hem Kudüs’te hem de havada duyulduğu görülüyor.
Tel Aviv’in yoğun nüfuslu bir semtinde meydana gelen saldırıda, şehirdeki ABD Büyükelçiliği şubesinin yakınındaki otel ve evlerin camları kırılarak çok sayıda konut yıkıldı.
Şafak vakti atılan füzeler, Tel Aviv’deki popüler bir taze meyve ve sebze pazarı olan Shuk HaCarmel’in yakınlarına da düştü. İran Devrim Muhafızları, son saldırıda İsrail’in çok katmanlı savunma sistemlerinin birbirini hedef almasını sağlayan ve Tahran’ın çok sayıda hedefi başarıyla vurmasını sağlayan yeni bir yöntem kullanıldığını söyledi ancak daha fazla ayrıntı vermedi.
Petrol fiyatları, İsrail ve İran’ın hafta sonu gerçekleştirdiği askeri saldırıların petrol üretim ve ihracat tesislerini etkilememesiyle Cuma günü % 7 oranında arttıktan sonra Pazartesi günü düşüşe geçti. Yatırımcılar gerginliğini korurken, Asya’daki hisse senedi ve döviz piyasaları pek hareket etmedi.
BM Nükleer Gözlemevi Başkanı Pazartesi günü yaptığı açıklamada, İsrail saldırılarının ardından İran’ın Natanz’daki ana nükleer zenginleştirme tesisinde hem radyolojik hem de kimyasal kirlenme ihtimali bulunduğunu, ancak kompleksin dışındaki radyasyon seviyelerinin şu anda normal olduğunu söyledi.
UAEA Genel Direktörü Rafael Mariano Grossi, uranyumun solunması veya yutulması halinde radyasyonun önemli bir tehlike oluşturduğunu söyledi.
Tesis içerisinde solunum koruma cihazlarının kullanılması gibi uygun koruyucu tedbirlerle riskin etkili bir şekilde yönetilebileceğini söyledi.
