Filistin Devleti, İspanya, İrlanda ve Norveç tarafından resmen tanındı

İspanya’da sol koalisyon hükümeti, Bakanlar Kurulu toplantısında Filistin devletinin resmi olarak tanınması kararını onayladı. Norveç ve İrlanda da Filistin devletini resmen tanıdıklarını duyurdu. Tel Aviv yönetimi, Gazze’de devam eden savaş üzerinde hemen etkisi olmayacak bu diplomatik adımı eleştirdi.

İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, televizyona yaptığı konuşmada “Bu tarihi bir karar ve tek bir amacı var, o da İsrailliler ve Filistinlilerin barışa ulaşmasına yardımcı olmaktır.” dedi.

Üç ülkenin resmi duyurusunun ardından sosyal medya platformu X üzerinden açıklama yapan İsrail Dışişleri Bakanı Israel Katz, Madrid’e sert tepki göstererek Sanchez hükümetinin “Yahudilere karşı soykırım ve savaş suçlarının teşvik edilmesinde suç ortağı olduğunu” iddia etti.

İrlanda ve Norveç de önceki hafta ortaklaşa açıkladıkları kararı resmileştirerek İspanya’yı takip ettiler.

Dublin’de İrlanda Parlamentosu’nun bulunduğu Leinster House’un önünde Filistin bayrağı göndere çekildi.

İrlanda Başbakanı Simon Harris, Bakanlar Kurulu’nun kararı resmen onaylamak üzere toplanmasından önce yaptığı kısa açıklamada, “Bu, çok önemli bir an ve bence dünyaya, kimilerinin ne yazık ki bombalayarak unutturmaya çalıştığı bir dönemde iki devletli çözüm umudunu ve hedefini canlı tutmaya katkı sağlamak için ülke olarak atabileceğiniz pratik adımlar olduğuna dair bir mesaj gönderiyor.” diye konuştu.

Norveç Dışişleri Bakanı Espen Barth Eide de yaptığı açıklamada “Norveç, 30 yılı aşkın bir süredir Filistin devletinin en güçlü savunucularından biri olmuştur. Norveç’in Filistin’i resmen bir devlet olarak tanıdığı bugün, Norveç-Filistin arasındaki ilişkilerde bir dönüm noktasıdır.” ifadelerine yer verdi.

Bakan Eide, 26 Mayıs’ta Brüksel’de ülkesinin Filistin devletini tanıdığını gösteren belgeleri Filistin Başbakanı Muhammed Mustafa’ya teslim etmişti.

İspanya Başbakanı Sanchez, Bakanlar Kurulu toplantısı öncesi yaptığı açıklamada, Filistin Devleti’nin tanınmasının “uygulanabilir” olması gerektiğinin altını çizerek, “Gazze ve Batı Şeria aynı Filistin yönetimi altında, aralarında bir koridor ile birleşmeli ve Doğu Kudüs başkenti olmalıdır. Filistin ulusal yönetimi altında birleşmelidir.” demişti.

Filistin’i, Birleşmiş Milletler’in üçte ikisinden fazlasına denk gelen 140 civarında ülke tanıyor olsa da Batılı büyük güçlerden hiçbiri şu ana kadar bunu yapmadı.

ABD, İngiltere, Fransa ve Almanya, bağımsız Filistin Devleti’ni resmen tanımıyor.

Ancak analistlere göre üç Avrupa ülkesinin tanıyan ülkeler kervanına katılması, dünya kamuoyunda bir “zafer” anlamına geliyor.

Keza AB’nin ağır topları Fransa ve Almanya üzerinde tutumlarını yeniden gözden geçirmeleri için baskı oluşturacak. ,

İspanya, İrlanda ve Norveç’in Filistin Devleti’ni tanıması neden önemli?

BM’de temsil edilen yaklaşık 190 ülkeden 140’ı halihazırda Filistin devletini tanıyor. İspanya, İrlanda ve Norveç salı günü Filistin devletini resmen tanıdı.

İki Avrupa Birliği ülkesi ile Norveç’in ortak kararı, Filistin devletinin diğer AB ülkeleri tarafından tanınmasına ivme kazandırabilir ve İsrail’in izolasyonunu derinleştirerek Birleşmiş Milletler’de daha ileri adımlar atılmasını teşvik edebilir.

Daha önce 27 ülkeden oluşan Avrupa Birliği’nin yedi üyesi, Filistin devletini resmen tanımıştı.

AB üyesi Çek Cumhuriyeti, Filistin’in 1988 yılında kendisinin de bir parçası olduğu eski Çekoslovakya tarafından tanınmasının yeni devlet için geçerli olmadığını savunuyor.

Slovakya Dışişleri Bakanlığı ise Slovakya’nın 1992-93’te bağımsızlığını kazanmasıyla iki tarafın karşılıklı tanındığını teyit ettiğini ve Filistin devletinin 2006’dan bu yana Bratislava’da tam işlevli bir büyükelçiliğine sahip olduğunu açıkladı.

AB üyesi Slovenya da tanıma yolunda ilerliyor. Başbakan Robert Golob, hükümetinin perşembe günü Filistin devletinin tanınmasına karar vereceğini ve nihai onay için parlamentoya ileteceğini söyledi.

BM’de temsil edilen yaklaşık 190 ülkeden en az 140’ı halihazırda Filistin devletini tanıyor.

Filistin’in tanınması neden önemli?

BM’nin 1947’de iki devlet önerisi, Filistin devletinin yanı sıra bir Yahudi devleti kurulmasını öngörüyordu.

Ancak Filistinliler ve Arap dünyası, toprakları azalacağı için bunu reddetti.

Ertesi yıl Arap-İsrail savaşı sonrası İsrail daha fazla toprağa sahip oldu. Ürdün Batı Şeria ve Doğu Kudüs’ü, Mısır da Gazze’yi kontrol etti.

1967 savaşında İsrail üç bölgeyi de ele geçirdi ve onlarca yıldır aralıksız devam eden barış görüşmeleri sonuçsuz kaldı.

Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere ve diğer Batılı ülkeler, Orta Doğu’daki çatışmaya çözüm olarak İsrail’in yanında var olacak bağımsız bir Filistin devleti fikrini destekledi ancak bu ülkeler Filistin devletinin, müzakere yoluyla varılacak bir çözümün parçası olması gerektiğinde ısrar ediyor.

Her ne kadar AB ülkeleri ve Norveç mevcut bir devlet yerine sadece bir ‘devlet olasılığını’ tanıyacak olsa da, bu Filistinlilerin uluslararası alandaki duruşunu güçlendirirken, İsrail üzerindeki baskıyı da artırıyor.

Onlarca ülke Filistin devletini tanırken, büyük Batılı güçlerin hiçbiri bunu yapmadı ve İspanya, İrlanda ile Norveç’in bu hamlesinin ne kadar fark yaratacağı belirsiz.

Barış görüşmelerinin durduğu bir ortamda kısa vadede sahada az da olsa değişiklik olması muhtemel.

İsrail’in cevabı ne oldu?

İsrail Dışişleri Bakanı Israel Katz, sosyal medya hesabından İspanya’ya sert tepki göstererek, Sánchez hükümetinin “Yahudilere karşı soykırımı ve savaş suçlarını kışkırtmada suç ortağı olduğunu” söyledi.

Filistinlileri uluslararası düzeyde meşrulaştırmaya yönelik her türlü adımı reddeden İsrail, geçtiğimiz hafta kararını açıklamasının ardından İrlanda, Norveç ve İspanya’daki büyükelçilerini geri çağırmıştı.

Üç Avrupa ülkesinin attığı adımlara benzer adımların Filistin’in pozisyonunu sertleştireceğini ve müzakere sürecini baltalayacağını söyleyen İsrail, tüm sorunların müzakereler yoluyla çözülmesi gerektiğinde ısrar ediyor.