Ursula von der Leyen’in Avrupa Komisyonu başkanlığına ikinci kez adaylığı, AB’nin en üst düzey mahkemesinin, von der Leyen’in Covid-19 aşı sözleşmeleri konusunda kamuoyuna karşı yeterince şeffaf olmadığına karar vermesinin ardından büyük bir darbe aldı.
Avrupa Birliği Genel Mahkemesi, Komisyon’un sözleşmelerin büyük bölümlerinin erişime açılmadan önce sansürlenmesi kararına karşı karar verdi.
Karar, von der Leyen’in siyasi geleceğinin Avrupa Parlamentosu üyeleri tarafından kararlaştırılmasından sadece 24 saat önce geldi. 720 AB milletvekilinin 361’inin, yapılacak gizli oylamada kendisini desteklemesi gerekiyor.
Renew Europe’tan bir delege, POLITICO’ya yaptığı açıklamada, “Oyumuz için bu konuda tavizler vermesi gerekiyor” dedi ve ekledi: “Von der Leyen’in ciddiyeti ve uygun çözümü kendisinin ölçebildiğini göstermesi önemli.”
Von der Leyen’in destek aradığı gruplardan biri de aşı davasını açan Yeşiller Partisi.
Komisyon ile Covid-19 aşı üreticileri arasında 2021 yılında yapılan anlaşmayı anlamak için aşı sözleşmelerine ve bazı ilgili belgelere erişim talebinde bulundular.
Komisyon, ticari çıkarları korumak veya gizlilik meseleleri için bazı bölümlerin sansürlendiğini ileri sürerek yalnızca belirli sözleşmelere kısmi erişim vermeyi kabul etti. Yeşil Avrupa Parlamentosu üyeleri daha sonra reddedilme nedeniyle Komisyonu mahkemeye verdi.
Genel Mahkeme Çarşamba günü, Avrupa Parlamentosu milletvekillerinin davasını kısmen onadı ve Komisyon’un sözleşmelerin bazı kısımlarını sansürleme kararını iptal etti. Komisyon’un tazminat hükümlerini gizleme kararına karşı çıktı ve Komisyonun söz konusu maddelerin ilaç şirketlerinin ticari çıkarlarını nasıl zedeleyeceğini kanıtlayamadığını savundu.
Komisyon ayrıca gizlilik endişeleri nedeniyle aşıların satın alınmasını müzakere eden yetkililerin kişisel bilgilerini ifşa etmeyi reddetmişti. Ancak mahkeme, herhangi bir çıkar çatışması olup olmadığını tespit etmek için, Avrupa Parlamentosu üyelerinin bu ekibi tanımlamada “kamu yararı” gösterdiğini tespit etti.
Davayı açan Yeşil Partili Avrupa Parlamentosu üyelerinden Tilly Metz, Komisyonun sağlık alanında ve potansiyel olarak savunma alanında daha fazla ortak satın alma yapması beklendiğinden, kararın “gelecek için önemli” olduğunu söyledi.
“Mahkemenin ticari çıkarları korumak için uygun gerekçelerin önemini teyit etmesi önemlidir. Yeni Avrupa Komisyonu’nun, belgelere erişim taleplerine ilişkin tutumunu, bugünkü karara uygun hale getirmek için artık uyarlaması gerekiyor” dedi.
Avrupa Halk Partisi‘nden (von der Leyen ile aynı siyasi grup) bir Avrupa Parlamentosu üyesi olan Peter Liese, mahkeme kararını küçümsedi. Komisyonun, Avrupa’ya aşıya hızlı erişim sağlamak için ilaç şirketlerinin bazı taleplerini (belirli maddelerin sansürlenmesi dahil) kabul etmesini “haklı” buluyor.
“Komisyon avukatlarının şimdi kararı detaylı bir şekilde analiz edip buradan sonuçlar çıkarması iyi, ancak Komisyonun her şeyi yanlış anladığı sonucunun, karara ilk bakışta çürütülmesi mümkün” diye ekledi.
Komisyon, mahkemenin sözleşmelerin belirli maddelerinin ticari çıkarların korunması kapsamında olduğu konusunda hemfikir olduğunu, dolayısıyla davadaki iddiaları yalnızca kısmen kabul ettiğini belirtti.
Komisyon yaptığı açıklamada, “Bu durumlarda, Komisyon’un, Avrupa Parlamentosu üyeleri de dahil olmak üzere halkın bilgi edinme hakkı ile COVID-19 sözleşmelerinden kaynaklanan yasal gereklilikler arasında zor bir denge kurması gerekiyordu; bu da vergi mükelleflerinin parası pahasına tazminat taleplerine yol açabilirdi” dedi.
Yürütme, “Mahkemenin kararlarını ve bunların sonuçlarını dikkatlice inceleyeceğini” ve “yasal seçeneklerini saklı tuttuğunu” sözlerine ekledi.
Komisyon, kararın alınmasından itibaren iki ay 10 gün içinde karara itiraz edebilir.
Pfizer sözleşmeleri ve von der Leyen ile Pfizer CEO’su Albert Bourla arasındaki iletişimle ilgili diğer davalar da farklı AB yargı bölgelerinde beklemededir. (Politico.eu)
Avrupa Birliği Adalet Divanı Genel Mahkemesi’nin Çarşamba sabahı, cumhurbaşkanlığı için ikinci dönem oylamasının arifesinde verdiği iki karara göre, Avrupa Komisyonu ve Başkanı Ursula Von der Leyen, Covid-19 aşılarının satın alınmasına yönelik sözleşmelere kamuoyunun yeterince geniş bir şekilde erişmesini sağlamadı.
Avrupa Komisyonu ve başkanı Ursula von der Leyen, 2020 ve 2021’de covid-19’a karşı aşı siparişi hangi koşullar altında verdi? Ve hangi bedelle? Ve aracıların herhangi birinin potansiyel çıkar çatışması var mıydı? Bu soruları yanıtlamak için, aralarında Tilly Metz’in olduğu bir dizi Avrupa Parlamentosu üyesi, Lüksemburg’dan belgelere erişim talebinde bulundu.
Komisyon, ticari sebepler ve kişisel verilerin korunması gerekçeleriyle sınırlı olarak kısmi belgeler verdi.
17 Temmuz’da, Avrupa Parlamentosu’nda von der Leyen’in ikinci dönemine ilişkin oylama arifesinde, Avrupa Birliği Adalet Divanı Genel Mahkemesi iki karar yayınladı: Komisyonun, Covid-19 aşılarının satın alınmasına ilişkin 11 sözleşmeye ve bir değişikliğe kamuoyuna yeterince geniş erişim sağlamadığı sonucuna vardılar.
Kararda, “Üye devletlerin, ilaç şirketlerinin aşılarının kusurlu olması halinde ödemek zorunda kalacakları zararlar için bu şirketlere tazminat ödemesine ilişkin anlaşma hükümlerine ilişkin olarak, Genel Mahkeme, bir üreticinin ürünündeki bir kusurdan kaynaklanan zarardan sorumlu olduğunu ve sorumluluğunun, 85/374 sayılı Direktif uyarınca sorumluluğu sınırlayan veya sorumluluktan muaf tutan bir madde ile mağdura karşı sınırlandırılamayacağını veya hariç tutulamayacağını belirtmektedir” ifadeleri yer almaktadır.
Ancak, 85/374 sayılı Direktifte üçüncü bir tarafın, kusurlu bir ürün nedeniyle üretici tarafından ödenen zararları geri ödemesini yasaklayan hiçbir şey olmadığını da gözlemlemektedir. Sözleşmelere tazminatla ilgili hükümlerin dahil edilmesinin nedeninin (yani, aşıların geliştirilmesi için gereken sürenin kısalması sonucu ilaç şirketlerinin maruz kaldığı riskleri telafi etmek) üye devletler tarafından onaylandığını ve kamuya açık olduğunu belirtmektedir.
Mahkeme, Avrupa Komisyonu’nun bu maddelere daha geniş erişimin bu şirketlerin ticari çıkarlarına gerçekten zarar vereceğini göstermediğini tespit etti. Benzer şekilde, komisyonun bazı sözleşmelerde yer alan “kasıtlı suistimal” ve “makul olan en iyi çaba” tanımlarına ve aşıların bağışlanması ve yeniden satışı ile ilgili sözleşme hükümlerine erişimin bu ticari çıkarlara gerçekten ve etkili bir şekilde nasıl zarar verebileceği konusunda yeterli açıklamalar sağlamadığını tespit etti.
Komisyon tarafından aşıların satın alınması için müzakere ekibi üyelerinin çıkar çatışması bulunmadığına dair beyanlarına erişimi kısmen reddetmek için çağrılan kişilerin mahremiyetinin korunmasıyla ilgili olarak, Genel Mahkeme, ilgili kişilerin bu üyelerin kişisel verilerinin ifşa edilmesinin belirli kamu yararı amacını uygun şekilde gösterdiğini düşünmektedir. Kararda, “Sadece söz konusu ekibin üyelerinin adlarına, soyadlarına ve mesleki veya kurumsal rollerine ilişkin ayrıntılara sahip olarak, söz konusu ekibin üyelerinin çıkar çatışması olup olmadığını tespit edebilirlerdi” denilmektedir. “Ayrıca, komisyon, çıkar çatışması bulunmaması ve ilgili kişilerin mahremiyet hakkının ihlal edilme riskiyle ilgili söz konusu çıkarları doğru bir şekilde değerlendirmek için tüm ilgili koşulları yeterli şekilde dikkate almamıştır.” (Delano.lu)
Yorumlar kapalı.