Yapay zeka üstünlüğü: ABD ve Çin hakim, ancak Japonya potansiyel gösteriyor.
ABD-Çin güç mücadelesi, gümrük vergileri ve ihracat kontrollerinin çok ötesine uzanıyor. İki süper güç, yapay zeka dünyasında da üstünlük için mücadele ediyor. Ancak bu, kazanmanın sadece büyük harcamalar yapmakla ilgili olmadığı bir yarış. Ve Japonya gibi geç başlayanların bile fark yaratma potansiyeline sahip olduğu bir yarış. NHK Baş Yorumcusu Yardımcısı IIDA Kaori açıklıyor.
Yapay zekâ ile ilgili her gün yeni bir haber çıkıyor ve takip etmek zor olabiliyor. Kısacası, Amerika Birleşik Devletleri, büyük özel sektör yatırımlarının desteğiyle sektör lideri olarak ortaya çıktı. Ancak Çin, teknoloji geliştirme ve hızlı sosyal uygulama konusunda büyük çaba göstererek aradaki farkı kapatmak için yarışıyor.
Ekonomi çarpıcı. ABD şirketleri Çin’deki şirketlerden 11 kat, Japonya’dakilerden ise tam 117 kat daha fazla yatırım yaptı.
Silikon Vadisi ve Çinli yeni kurulan şirketler
Ancak bu, illa ki bir ABD tekeli anlamına gelmiyor. Kasım ayında, Yapay Analiz Zeka Endeksi olarak bilinen bir liderlik tablosunda bazı ilginç hareketler yaşandı.
Google’ın en gelişmiş yapay zeka modeli ilk sırada yer alıyor. OpenAI’nin ChatGPT’si bir zamanlar zirvedeydi ve şirketin CEO’su Sam Altman baskıyı hissediyor. Wall Street Journal Salı günü yaptığı açıklamada, Altman’ın ChatGPT’yi daha iyi hale getirmek için “kırmızı alarm” verdiğini duyurdu.
Beşinci sırada, Alibaba destekli bir Çin girişimi olan Moonshot AI yer alıyor. Dikkat çekici olan, şirketin modelinin açık kaynaklı olması ve ABD’li rakiplerinin harcadığı milyarların çok altında bir maliyetle geliştirilmiş olması.
Ocak ayında benzer bir heyecan yaratan bir diğer Çinli girişim olan DeepSeek, şu anda 13. sırada yer alıyor.
Endeksin en önemli oyuncularının çoğu ABD veya Çin’de bulunuyor. Hatta Tokyo’daki birçok şirket bana çoğunlukla ABD modellerini kullandıklarını söylüyor. Yapay zeka söz konusu olduğunda ise Japonya cazip bir pazar olarak ortaya çıkıyor.
Mitsubishi UFJ Financial Group, 12 Kasım’da OpenAI ile ortaklık kurduğunu duyurarak “kendini yapay zekaya özgü olarak yeniden icat edeceğini” duyurdu.
OpenAI, Japonya’nın kurumsal yapay zeka benimsemesinde ABD’den sonra ikinci en büyük pazar olduğunu belirtiyor. OpenAI Japonya Başkanı Nagasaki Tadao, “Japon toplumuna ve endüstrilerine sürdürülebilir büyüme sağlamak için güvenli ve sorumlu yapay zeka hizmetleri ve ürünleri sunmaya devam etmeyi hedefliyoruz” diyor.
Ekim ayında, OpenAI’nin en büyük rakibi Anthropic, Tokyo’daki ilk Asya ofisini açtı. CEO Dario Amodei, Japonya’da iş yapmanın heyecanını bizimle paylaştı. “Tüketici tarafına daha az, işletmelerle çalışmaya daha fazla odaklanıyoruz. Dolayısıyla, bu konudaki görüşümüz, Japon işletmeleriyle ekonomik değer yaratma konusunda gerçekten bir fırsat olduğu yönünde.”
Bununla birlikte, Tokyo’daki bazı firmalar, Çin yapay zeka modellerinin de ilgi gördüğünü söylüyor. Bunlar arasında Alibaba tarafından yönetilen ve 12. sırada yer alan Qwen de var.
Belki bunu web için kesebiliriz: Şirket bana modelin “KWEN” olarak telaffuz edildiğini söyledi.
Japonya’nın kendi eseri büyük yankı uyandırdı
Japonya endüstrisi, uzun süredir yeni kurulan şirketler için zorlu bir ortam olarak kabul edildikten sonra hızla büyüyor. Bunun en çarpıcı örneği Sakana AI.
Tokyo merkezli şirket, David Ha, Llion Jones ve Ito Ren tarafından 2023 yılında kuruldu. Şirket, yakın zamanda İspanyol Santander Group da dahil olmak üzere yerli ve yabancı yatırımcılardan 20 milyar yen tutarında fon topladı. Bu, şirketin değerlemesini 400 milyar yene, yani yaklaşık 2,6 milyar dolara çıkardı. Şirket, bunun Sakana AI Japan’ı Japonya’nın en büyük girişim şirketi yaptığını belirtiyor.
Hükümetler yapay zeka stratejilerini hayata geçiriyor
Özel sektörün ötesinde, Japonya, ABD ve Çin hükümetleri yapay zekaya farklı yaklaşımlar benimsiyor.
Temmuz ayında, ABD Başkanı Donald Trump yönetimi bir Yapay Zeka Eylem Planı açıkladı. Trump, “Bugünden itibaren, yapay zeka alanında dünyaya öncülük etmek için ABD’nin politikası her şeyi yapmak olacak,” dedi.
Çin, Ağustos ayında yapay zekayı 2035 yılına kadar topluma ve ekonomiye derinlemesine entegre etmeyi amaçlayan üç aşamalı bir yol haritası olan AI Plus Girişimi ile yanıt verdi.
Japonya’nın geçen yılki yapay zeka kullanım oranı, şirketler arasında %55,2, bireyler arasında ise %26,7 gibi nispeten düşük bir seviyedeydi. Hükümet, geride kaldığını kabul ediyor ve düşük benimseme ve sınırlı yatırım sorununu çözmek için 2025 yılı sonuna kadar Temel Yapay Zeka Stratejisi’ni açıklamayı planlıyor.
Yapay Zeka Soğuk Savaşı’nın Şafağı mı?
Yapay zeka şimdilik büyük ölçüde iki atlı bir yarış. Ancak sektörün en büyük isimlerinden bazıları, kimin zirveye çıkacağını şimdiden bildiklerini söylüyor.
Nvidia CEO’su Jensen Huang, Kasım ayında Financial Times’a verdiği demeçte, “Çin kazanacak,” derken, eski Google CEO’su Eric Schmidt de benzer bir görüş ortaya koydu: “Hükümetlerin ve ülkelerin büyük çoğunluğu Çin modellerine göre standartlaşacak. Daha iyi oldukları için değil, özgür oldukları için.”
Aynı zamanda Japonya gibi ülkeler, yalnızca insanların verilerini değil, ulusal güvenliği de koruma ihtiyacıyla kolaylık ve maliyeti dengelemek zorundadır.
Bu arada, ABD ve Çin arasındaki rekabetin daha da kızışması muhtemel. Küresel hakimiyet için her şeyi göze alan iki süper güç mü? Kulağa tanıdık geliyor. Hatta bazı uzmanlar, bir “Yapay Zeka Soğuk Savaşı”nın şafağında olduğumuzu bile öne sürüyor.
NHK World Japan