ABD Başkanı Donald Trump, başına 10 milyon Dolar ödül konan ve terörist olarak aranan HTŞ lideri Ahmet eş-Şara (Colani) ile “cumhurbaşkanı” olarak görüştü.
Trump, Suriye’nin başarılı olması için elinden gelen her şeyi yapacağına söz verdi
ABD Başkanı Donald Trump, Pazartesi günü Beyaz Saray’da Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara’yı ağırladı.
80 yıldır ilk kez bir Suriye devlet başkanının Washington’ı ziyaret ediyor.
Bir yıldan kısa bir süre önce, Şara’nın El Kaide ile bağlantıları nedeniyle başına 10 milyon dolarlık ABD ödülü konmuştu.
Ancak geçen yıl Aralık ayında Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın devrilmesinden sonra, Şara’nın milislerinin liderliğinde düzenlenen bir operasyonla Ahmed eş-Şara yönetime el koydu.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, daha iyi bir küresel iş birliği için bir yol oluşturmak amacıyla Şara ve hükümetindeki yetkililere yönelik bazı yaptırımları kaldırdı. Mayıs ayında Trump ile görüştükten sonra ise ABD Başkanı, Şara’yı “sert bir adam” ve “çok güçlü bir geçmişe” sahip bir “savaşçı” olarak övdü.
Şara, bu ABD ile Suriye’ye yönelik yaptırımları kalıcı olarak kaldırmak için bir anlaşma yapmayı umuyor. Trump, 2019’da Esad rejimi döneminde yaygın insan hakları ihlalleri iddiasıyla Şam’ı cezalandırmak için Sezar Yasası kapsamında yaptırımlar uygulamıştı. Ancak Haziran ayında Trump, “Suriyelilere büyüklük şansı verme” gerekliliğini öne sürerek bir başkanlık kararnamesi ile bu yaptırımları kaldırdı.
Trump, Pazartesi günü Hazine Bakanlığı’nın Rusya ve İran ile yapılan işlemler hariç Suriye’ye yönelik yaptırımların çoğunu durdurduğunu duyurdu. Ancak Şara, Kongre’nin onayını gerektiren kalıcı bir çözüm arıyor ve ABD milletvekilleri, Şam’ın ülkede dini çoğulculuğu garanti altına almak ve İsrail ile ilişkileri iyileştirmek gibi koşullara uymadığı sürece tereddüt ediyor.
ABD’nin Şam’a uyguladığı yaptırımların kaldırılması, Suriye’nin küresel finans piyasasına katılması için hayati önem taşıyor. Şaraa, 13 yıllık iç savaşın ülkeyi yerle bir etmesinin ardından ülkenin sağlık sistemini güçlendirmek ve kritik altyapısını yeniden inşa etmek için yabancı yatırıma ihtiyaç olduğunu savundu. Suriye Devlet Başkanı ayrıca, Dünya Bankası’nın en az 216 milyar dolar gerektireceğini tahmin ettiği savaş sonrası yeniden yapılanma çalışmalarına yardımcı olmak için dış finansman arayışında.
Ancak yeni bir ABD-Suriye ortaklığından kazanç elde etmek isteyen tek kişi Şaraa değil. Trump, Şam’ı, Washington’ın IŞİD ile mücadeleye adanmış 89 ülkeden oluşan koalisyonuna katılmaya ikna etmeyi umuyor.
Riyad görüşmesi
Trump’tan Colani’ye övgü: Genç ve Çekici Adam
ABD Başkanı Donald Trump, Çarşamba günü Suriye’nin geçici cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara ile görüştü. El Kaide’nin bir kolu olan ve Amerikan hükümeti tarafından terör örgütü olarak tanımlanan Hayat Tahrir el-Şam’ın (HTŞ) eski lideri olan Ahmed eş-Şara ve Trump, ABD’nin 1979’da uygulamaya başladığı Suriye’ye yönelik kapsamlı yaptırımları kaldırmasından bir gün sonra, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın talebi üzerine Riyad’da görüştü.
Toplantının ardından, insanları genellikle dış görünüşlerine göre yargılayan Trump, eş-Şara’nın savaşla boğuşan Suriye’de “iyi bir iş çıkarma şansının” olduğunu söyledi. Ayrıca eski teröristi “çok güçlü” bir geçmişe sahip “genç, çekici ve sert bir adam” olarak nitelendirdi.
Air Force One’da gazetecilere konuşan eş-Şara’nın “genç ve çekici bir adam. Sert bir adam. Güçlü bir geçmişe sahip. Çok güçlü bir geçmişe sahip. Savaşçı” olduğunu söyledi.
“Bir arada kalma konusunda gerçek bir şansı var.”
Trump, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüştüğünü, Erdoğan’ın kendisine karşı çok dostça davrandığını, “İyi bir iş çıkarabileceğini düşünüyor. Ülke parçalanmış durumda.” dedi.
Trump, çeyrek asırdır bir Suriye lideriyle görüşen ilk ABD başkanı oldu ve bir zamanlar cihatçı olan bu kişiyi İsrail ile ilişkilerini normalleştirmeye çağırdı. Ancak, ABD’nin Suriye’yi teröre destek veren devletler kara listesinden çıkaracağına dair hiçbir işaret vermedi. Bu kara liste, Filistinli militanlara verdiği destek nedeniyle 1979’dan beri yatırımları ciddi şekilde engelliyor.
ABD Başkanı, devrik Devlet Başkanı Beşar Esad yönetimi sırasında uygulanan Suriye’ye yönelik yaptırımları kaldırmayı teklif etti.
İki lider arasındaki görüşme, eş-Şara’nın karanlık geçmişi nedeniyle dünya çapında tepkilere yol açtı. Daha önce Ebu Muhammed el-Culani olarak bilinen eş-Şara, terör örgütü El Kaide ile bağlantılıydı ve Irak’ta ABD güçlerine karşı savaşmış, hatta yıllarca Amerikan nezaretinde kalmıştı. Ancak eski cihatçı, Esad’ın 8 Aralık 2024’te iktidardan indirilmesinden bu yana, savaş adı olan Ebu Muhammed el-Colani’yi terk etti, sakalını düzeltti ve yabancı devlet adamlarını ağırlamak için takım elbise ve kravat taktı.
Daha sonra belirsiz bir geçiş dönemi için Suriye’yi yönetmekle görevlendirildi ve Esad dönemi parlamentosunun feshedilmesi ve 2012 anayasasının askıya alınmasının ardından geçici bir yasama organı oluşturmakla görevlendirildi.
ABD, Suriye’de yönetimi ele geçiren HTŞ’nin lideri Colani’nin yakalanması için konulan 10 milyon dolarlık (351,86 milyon Türk Lirası) ödülü geçen yıl kaldırdı.
ABD geçtiğimiz günlerde Suriye’deki Beşar Esad yönetimini deviren Heyet Tahrir Şam (HTŞ) silahlı örgütünün lideri Ahmet Hüseyin eş-Şara -yaygın bilinen savaşçı adı ile Muhammed Colani’nin- başına önceki senelerde konulan 10 milyon dolarlık ödülü geri çektiklerini bildirdi.
Açıklama, ABD’nin Orta Doğu’daki en üst düzey diplomatı olan Dışişleri Bakan Yardımcısı Barbara Leaf’in Suriye’nin başkenti Şam’da Heyet Tahrir Şam’ın (HTŞ) lideri Colani ile yaptığı görüşmenin ardından geldi.
HTŞ, ABD’de hala yabancı bir terör örgütü olarak tanımlanıyor. Bu tanımlama da bazı yaptırımları beraberinde getiriyor. Leaf yaptırımların hafifletilip hafifletilmeyeceği konusunda bilgi vermedi ancak HTŞ lideri için konulan ödülü geri çektiklerini söyledi.
ABD’li diplomat görüşmenin, terörist grupların Suriye içinde ve dışında ABD’nin ortaklarına yönelik tehdit oluşturmaması gerekliliği üzerine odaklandığını söyledi.
Haber ajansları