Dün akşam saatlerinde Dünya gündemine bomba gibi düşen İran Cumhurbaşkanı ve üst düzey yöneticilerini taşıyan helikopterin İran-Azerbaycan sınırı yakınlarında düşmesinin ardından, İran’da gece boyunca helikopterin enkazına ulaşmaya çalışılması ve Reisi’nin ölüp-ölmediği, olayın suikast ya da kaza olması üzerine pek çok spekülatif açıklama yapılmıştı.
İran Cumhurbaşkanı Reisi ve İranlı üst düzey yöneticilerin, helikopterin düşmesi sonucu öldüğü kesinleşti
İran devlet televizyonu, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan’ın düşen helikopter kazasında hayatını kaybettiğini duyurdu.
Cumhurbaşkanı İbrahim REİSİ’yi taşıyan helikopterin, Azerbaycan sınırındaki baraj açılış töreni dönüşünde hava şartları nedeniyle sert iniş yaptığı kaydedildi. Reisi’yi taşıyan helikopterde aralarında Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan‘ın ve bazı üst düzey İranlı yetkililerin de bulunduğu bildirildi.
İran Kızılay’ı, Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve beraberindeki heyetin bulunduğu helikopter enkazından naaşları çıkardı.
Akıncı İHA, İran Cumhurbaşkanı Reisi’nin bulunduğu helikopterin enkaz bölgesinin tespit çalışmasını başarıyla tamamlayarak Türkiye’deki görevine döndü. İHA, ülkeye dönüşünde ‘ay-yıldız’ çizdi.
Akıncı İHA’nın tespitlerinin ardından helikopter enkazı İran Kızılayı tarafından görüntülendi.
İran devlet televizyonu, Akıncı İHA’nın tespitlerinin ardından bulunan İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan’ı taşıyan helikopterin enkaz noktasında yaşam belirtisi olmadığını duyurdu.
Arama kurtarma timlerinin olay yerine doğru hareket ettikleri belirtildi. İran Kızılay Başkanı Pir Hüseyin Kolivend, Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’ye ait helikopter enkazını bulduklarını, ulaşmaları için 2 kilometre kaldığını duyurdu.
Akıncı İHA, enkaza ulaştı
Türkiye’nin, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve bazı yetkililerin geçirdiği helikopter kazasına ilişkin arama faaliyetlerinde görevlendirdiği Akıncı İHA’yı FlightRadar24 uygulaması üzerinden yüzbinlerce kişi takip ediyor. Anadolu Ajansı’nın başlattığı X canlı yayınını 3 milyondan fazla kullanıcı takip etti. Gece 03.00 sularında Akıncı İHA, İran Cumhurbaşkanı Reisi’yi taşıyan helikopterin enkazı olabileceği düşünülen bir ısı kaynağını tespit ederek koordinatlarını İran makamlarıyla paylaştı.
Cumhurbaşkanı Tayyip ERDOĞAN mesaj yayınladı
Cumhurbaşkanı Erdoğan sosyal medya hesabından, “İran Cumhurbaşkanı, kardeşim Sayın İbrahim Reisi ve heyetinin bir helikopter kazası geçirmiş olması bizleri derinden üzmüştür. Türkiye Cumhuriyeti olarak İran makamlarıyla tam irtibat ve koordinasyon halinde hadiseyi yakından takip ettiğimizi ve gereken her türlü desteği vermeye hazır olduğumuzu ifade etmek istiyorum. Komşumuz, dost ve kardeş İran halkına ve hükûmetine milletim adına geçmiş olsun dileklerimi iletiyor, Sayın Reisi ve heyetinden bir an önce iyi haberler almayı umuyorum.” mesajını paylaştı.
AFAD’dan yapılan açıklamada, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’yi taşıyan helikopterin, İran-Nahçıvan sınırında kaza yaptığı bilgisi alındığı belirtildi.
İran’ın, Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla Türkiye’den gece görüşlü arama kurtarma helikopteri istediği belirtilen açıklamada, “Van ve Erzurum AFAD il müdürlüklerimizden 32 dağcı arama kurtarma personeli ile 6 araç bölgeye intikal etmek üzere yola çıkmıştır. Ayrıca Ankara, Diyarbakır ve Konya’dan 15’er kişilik dağcı arama kurtarma personelimiz teyakkuz halindedir. Gelişmeleri takip ediyoruz” ifadeleri yer aldı.
ABD Dışişleri Bakanlığı, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’yi taşıyan ve “sert iniş” yaptığı belirtilen helikopter kazasıyla ilgili gelişmeleri yakından takip ettiklerini açıkladı. CBS News’de yer alan habere göre, Dışişleri Bakanlığından bir sözcü Reisi ve Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan’ı taşıyan ve “sert iniş” yaptığı belirtilen helikopter kazasıya ilgili açıklama yaptı.
Açıklamada, ABD yetkililerinin, İran Cumhurbaşkanı Reisi, Dışişleri Bakanı Abdullahiyan ve bazı yetkililerin de bulunduğu helikopterin İran’a olası sert inişine ilişkin raporları inceledikleri, gelişmeleri yakından takip ettikleri belirtildi.
AB Komisyonunun kriz yönetimi ve insani yardımlardan sorumlu üyesi Janez Lenarcic, X hesabından yaptığı açıklamada, İran’ın yardım talebi üzerine helikopter kazası nedeniyle Copernicus Acil Durum Yönetim Hizmeti’nin aktive edildiğini duyurdu.
Haydar Aliyev açıklama yaptı
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin helikopterinin acil iniş yapması konusunda endişelendiklerini ve İran’a destek için hazır olduklarını açıkladı.
Aliyev, yaptığı açıklamada, “Bugün İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile gerçekleştirdiğimiz görüşmenin ardından, üst düzey heyeti taşıyan helikopterin İran’a acil iniş yaptığı haberi bizleri ciddi şekilde endişelendirdi. Yüce Allah’a dualarımız Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve beraberindeki heyetle birlikte. Azerbaycan Cumhuriyeti komşu, dost ve kardeş bir ülke olarak her türlü desteği vermeye hazırdır” dedi.
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, helikopter kazası öncesinde Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Azerbaycan-İran sınırındaki Aras Nehri üzerinde bulunan Hudaferin Barajı’nın açılışı için bir araya geldi.
Azerbaycan-İran sınırında yapılan görüşmede, Aliyev ve Reisi birlikte gerçekleştirdiği projenin iki halk ve devlet için büyük önem taşıdığını belirtti. Görüşme sonrası, liderler “Hudaferin” hidroelektrik santralinin faaliyete geçmesi ve “Kız Kalesi” hidroelektrik santralinin açılış töreni gerçekleştirildi.
Yoğun Sis
Hava şartları arama-kurtarma çalışmalarını güçleştirdi. İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’yi taşıyan ve “sert iniş” yaptığı belirtilen helikopteri arama kurtarma çalışmalarının yoğun sis kaynaklı olumsuz hava şartları nedeniyle havadan yapılamadığı bildirildi. İran devlet televizyonuna konuşan İran Kızılay Başkanı Pir Hüseyin Kulivend, arama kurtarma çalışmalarına ilişkin bilgi verdi. Kulivend, “Bölgedeki olumsuz hava şartları (yoğun sis) nedeniyle arama kurtarma çalışmaları İHA’lar kullanılarak havadan yapılamıyor” dedi.
İranlı yetkili dağlık ve ulaşımı zor olan bölgede 40 arama timinin çalışmalarını karadan sürdürdüğünü aktardı.
İran devlet televizyonuna göre, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile iki ülke sınırında baraj açılışına katılan Cumhurbaşkanı Reisi’nin konvoyundaki bir helikopter kaza yaptı İran devlet televizyonu arama kurtarma çalışmalarına ait görüntüleri paylaştı.Videoyu Oynat
Tasnim Haber Ajansı, İran Cumhurbaşkanı’nı taşıyan helikopterin sert iniş yaptığı yer kesinleştiğini duyurdu. Habere göre olay, Arsbaran ormanlık bölgesinde yer alan Uzi köyünün yakınlarında meydana geldi. Helikopterin bulunduğu yere kurtarma ekipleri gönderildi. IRNA ajansı ise kurtarma ekiplerini taşıyan helikopterin yoğun sis nedeniyle olayın meydana geldiği bölgeye iniş yapamadığını duyurdu.
Devlet televizyonu da Reisi’yi taşıyan helikopterin sert iniş yaptığını ve kaza bölgesine ilk yardım ekiplerinin gönderildiğini bildirdi. Reisi’nin konvoyunda 3 helikopter olduğu bilgisi paylaşıldı. İran’ın Doğu Azerbaycan Valiliği, “Cumhurbaşkanı Reisi’yi taşıyan helikopter kazasıyla ilgili “olası ölü ve yaralılar” hakkında bilgi veremeyeceklerini açıklamıştı.
Helikopterde Cumhurbaşkanı Reisi ile birlikte Tebriz Camii imamı Ayetullah Al Haşim,Doğu Azerbaycan Valisi Malik Rahmati ve İran Dışişleri Bakanı Abdullahiyan’ın da bulunuyordu.
İran İçişleri Bakanlığı, Cumhurbaşkanı Reisi’nin konvoyundaki helikopterlerden birinin zorunlu iniş yaptığını doğruladı. İran İçişleri Bakanı Ahmed Vahidi, Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’yi taşıyan helikopterin kötü hava koşulları nedeniyle sert iniş yapmak zorunda kaldığını ve henüz kurtarma ekiplerinin bölgeye ulaşamadığını bildirdi.
Fars Haber Ajansı, yoğun sis nedeniyle Reisi’yi taşıyan helikopterin zorunlu iniş yaptığını ve Reisi’nin kara yoluyla Tebriz’e gittiğini duyurdu. Devlet televizyonu da Reisi’yi taşıyan helikopterin sert iniş yaptığını ve kaza bölgesine ilk yardım ekiplerinin gönderildiğini bildirdi.
Cumhurbaşkanı Reisi’nin kara yolu ile Tebriz’e doğru hareket ettiği ve durumunun iyi olduğu iddia edildi.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev ve İran Cumhurbaşkanı Reisi bir araya gelerek ABD’ye ve Ermenistan’a meydan okudu. Kazadan yaklaşık 1 saat önce Reisi ile Aliyev, İran-Azerbaycan sınırında bir araya gelmişti.
Reisi “Bazıları bizim bir araya gelmemizi hoş karşılamıyor fakat onlar bizim için önemli değil” demiş Aliyev ise “Dünya bilsin ki biz birlikteyiz birlikte olmaya devam edeceğiz” ifadelerini kullanmıştı.
İran’ın birçok bölgesinde Cumhurbaşkanı Reisi için dualar edilirken, sosyal medyaya Masha Amini protestolarında ölenlerin görüntüleri de yansıdı.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin helikopterinin acil iniş yapması konusunda endişelendiklerini ve İran’a destek için hazır olduklarını açıklamıştı. Aliyev, dün yaptığı açıklamada, “Bugün İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile gerçekleştirdiğimiz görüşmenin ardından, üst düzey heyeti taşıyan helikopterin İran’a acil iniş yaptığı haberi bizleri ciddi şekilde endişelendirdi. Yüce Allah’a dualarımız Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve beraberindeki heyetle birlikte. Azerbaycan Cumhuriyeti komşu, dost ve kardeş bir ülke olarak her türlü desteği vermeye hazırdır” ifadelerini kullanmıştı.
İbrahim Reisi
İran’ın son cumhurbaşkanı olan Reisi Meşhed’de büyüdü, 1979’daki devrimin ardından farklı bölgelerde savcı olarak görev yaptıktan sonra 1985 yılında başkent Tahran’a gönderildi. İran ve Irak arasında sekiz yıl süren savaş sona erdikten sonra 1988 yılında binlerce mahkumun idam edilmesinde rolü olduğuna dair iddialar ortaya atıldı. Reisi bu iddialar hakkında yanıt vermedi ancak aktivistlere göre savcı olması nedeniyle Reisi’nin yapılan idamlarda rolü büyüktü. Reisi, 1990-1995 yıllarında Tahran Cumhuriyet Başsavcılığı görevine atandı. 2019’da da yargı erkinin başına getirildi. Reisi, 2021 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde de yeterli oyu alarak sandıktan birinci çıktı.
Masha Amini’ni Ölümü ve Protestolar
Mahsa Amini, başörtüsü kurallarını ihlal ettiği iddiasıyla başkentte ahlak polisi tarafından gözaltına alındıktan üç gün sonra, 16 Eylül 2022’de Tahran’daki bir hastanede hayatını kaybetti.
Görgü tanıkları 22 yaşındaki kadının gözaltındayken dövüldüğünü söylerken yetkililer bu iddiayı reddedip ölümünü ‘kalp krizine’ bağladı. Bunun üzerine ülke genelinde başlayan protestolara karşı Reisi sert bir tutum izledi, eylemlerin kolluk güçleri tarafından bastırılması yönünde talimat verdi. Birleşmiş Milletler eylemlerde bağlantılı olarak 551 eylemcinin güvenlik güçleri tarafından öldürüldüğünü kaydetti. Reisi hükümeti ise 75 güvenlik görevlisinin hayatını kaybettiğini belirtti. Bu olaylarda 9 erkek eylemci idam edildi.