Hindistan’ın başkenti Yeni Delhi’de düzenlenecek olan G-20 zirvesi öncesinde harabe görünümündeki evlerin yıkılması, bölgede mağduriyet yaşayan insanların yaşadığı dramı ortaya çıkardı.
Reuters’ın haberine göre, Yeni Delhi‘nin Janta Kamp bölgesindeki bir gecekondu mahallesinin sakinleri, G20 Zirvesi’nin Hindistan’ın başkentinde, evlerinden yalnızca 500 metre uzakta yapılacağını duyduklarında, bunun kendilerine de fayda sağlayacağını beklediler, ancak bunun yerine evsiz kaldılar.
Bölge sakinlerinden Dharmender Kumar, Khushboo Devi ve üç çocukları, Delhi’de son birkaç ayda evleri yıkılan çok sayıda insan arasındaydı. Hem bölge sakinleri hem de aktivistler, bu eylemin 9-10 Eylül’deki zirve için yapılan güzelleştirme çalışmasının bir parçası olduğunu söylüyor.
Gecekonduda yaşayanlardan bazıları tahliyelerin durdurulması için Delhi Yüksek Mahkemesi’ne başvurdu ancak mahkeme yerleşimlerin yasa dışı olduğuna karar verdi. Daha sonra şehir yetkilileri onlara 31 Mayıs’a kadar boşaltma emri verdi.
Yıkımlardan sorumlu olan Başbakan Narendra Modi’nin federal hükümetinin yetkilileri, evlerin hükümet arazisine yasa dışı olarak inşa edildiğini ve bunların kaldırılmasının “sürekli bir faaliyet” olduğunu söylüyor.
Janta Kampı’ndaki gibi gecekondu mahallelerindeki evler yıllar içinde yama işi gibi inşa ediliyor. Sakinlerin çoğu yakınlarda çalışıyor ve onlarca yıldır küçük evlerinin sınırları içinde yaşıyorlar.
Yıkımlar dört ay önce başladı.
Sıcak bir Mayıs sabahı buldozerler geldi; yıkımın video görüntüleri, teneke levhadan yapılmış geçici evlerin yerle bir edildiğini, eski sakinlerin ise bazıları gözyaşları içinde durup izlediğini gösteriyordu.
Zirvenin ana mekanı olan Pragati Maidan yakınlarındaki kamp, Delhi’deki manzaranın büyük bir kısmını simgeliyor; çünkü şehrin 20 milyon insanının çoğu, yıllar içinde mantar gibi çoğalan, büyük ölçüde plansız bölgelerde yaşıyor.
2021’de konut bakanı Hardeep Singh Purit parlamentoya, Delhi’de şehrin izinsiz kolonilerinde 13,5 milyon insanın yaşadığını söyledi.
Yeni Delhi merkezli Bütünsel Gelişim Merkezi’nin genel müdürü ve kurucu üyesi Sunil Kumar Aledia, “Hükümet, güzelleştirme adına evleri yıkıyor ve savunmasız insanları, onlara ne olacağı konusunda hiçbir endişe duymadan ortadan kaldırıyor” dedi ve “Eğer bunun yapılması gerekiyorsa, sakinlerin rehabilite edilebilecekleri yer ve zamanda uyarılması gerekirdi” diye ekledi.
Kanal sağlıksız olmasına rağmen çamaşır yıkamak için kullanılıyordu
Geçtiğimiz ay Yüksek Mahkeme, gecekondu sakinlerinin kamu arazisini işgal etme hakkına sahip olmadığına ve en iyi ihtimalle burayı boşaltmak ve rehabilitasyon için başvuruda bulunmak için zaman isteyebileceklerine karar verdi.
Konut bakanı yardımcısı Kaushal Kishore, Temmuz ayında parlamentoya verdiği demeçte, 1 Nisan ile 27 Temmuz arasında Yeni Delhi’de gerçekleştirilen en az 49 yıkım eyleminin yaklaşık 230 dönüm (93 hektar) hükümet arazisinin geri alınmasına yol açtığını söyledi.
“G20 zirvesi için şehri güzelleştirmek adına hiçbir ev yıkılmadı” dedi.
Janta Kampı gecekondularının yıkılması, G20 zirvesine katılan “büyük insanların” “yoksullara bir şeyler vereceğini” düşündüğünü söyleyen başka bir sakin olan Mohammed Shameem için büyük bir şok oldu.
“Burada tam tersi oluyor. Büyükler gelecek, mezarlarımıza oturacak, yemek yiyecek” dedi.
Khushboo Devi, 1 Haziran 2023’te bir gecekondu bölgesinde yetkililerin gerçekleştirdiği yıkım çalışması sırasında evinin enkazından kullanılabilir eşyaları topluyor. REUTERS/Adnan Abidi
Kadınlar, 1 Haziran 2023’te bir gecekondu bölgesinde yetkililerin gerçekleştirdiği yıkım çalışması sırasında ekskavatörün evlerini yıkmasını izliyor. REUTERS/Adnan Abidi
Dharmender Kumar, Hindistan’ın Yeni Delhi kentinde yaklaşan zirve mekanı yakınındaki gecekondu bölgesinde yetkililer tarafından yapılan yıkım sırasında evi yıkıldıktan sonra telefonda konuşurken ağlıyor, 1 Haziran 2023. REUTERS/Adnan Abidi
Yetkililerin gerçekleştirdiği yıkım çalışması sırasında güvenlik personeli nöbet tutuyor, 1 Haziran 2023. REUTERS/Adnan Abidi
Pragati Maidan’daki bir ofiste katip olarak çalışan Kumar için evinin yıkılması ve ailesinin tahliyesi daha büyük anlamlar taşıyor.
Kumar, “Buradan taşınırsak çocuklarımın eğitimi de olumsuz etkilenir. Okul yakında olduğu için burada ders çalışabiliyorlar” ifadelerini kullandı. Kumar’ın iki çocuğu (5 yaşındaki Srishti ve 10 yaşındaki Eshant) yakındaki bir devlet okuluna gidiyor. Küçük kızı Anokhee dokuz aylık.
Khushboo Devi‘nin babasının da aralarında bulunduğu aile, kendilerine “bölgenin temizlenmesi gerektiği” söyleninceye kadar 13 yıldır gecekonduda yaşıyorlardı. Devi, Reuters’e “Temizlemek zorunda kalmaları fakirleri ortadan kaldıracakları anlamına gelmiyor. Fakirler bu kadar kötü görünüyorsa güzel bir şeyler yapabilirler, fakirlerin görünmemesi için bir perde veya çarşaf koyabilirler” dedi.
Dharmender Kumar ve eşi Khushboo Devi, bir yıkım sırasında evleri yıkıldıktan sonra eşyalarını bir araca yüklerken ayrıldı, Hindistan, 1 Haziran 2023. REUTERS/Adnan Abidi
Dharmendra Kumar, eşi Khusboo Devi ve çocukları yeni kiraladıkları tek odalı evlerinde oturuyorlar, 1 Temmuz 2023. REUTERS/Adnan Abidi
Buldozerler evlerini moloz yığınına çevirdikten sonra ayrılırken, Kumar ve eşi yol kenarına saçılmış eşyaları toplamaya başladı. Daha sonra bunları üç tekerlekli bir araca yığdılar ve onları yeni konaklama yerlerine, 10 km (6,21 mil) uzaklıkta bulunan tek kişilik bir odaya götürdüler ve bunun için aylık 2.500 rupi (30,21 $) kira ödediler.
Yazan: Adolfo Arranz , Adnan Abidi , Anand Katakam , Sudev Kiyada ve Sakshi Dayal
Düzenleyen: Anand Katakam, Simon Scarr ve Raju Gopalakrishnan