Finlandiya‘nın NATO‘ya katılım protokolünün onaylanmasına ilişkin kanun teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi. Söz konusu teklif ile Avrupa-Atlantik güvenliğine katkı sağlayacağı değerlendirilen Finlandiya’nın NATO’ya katılımına ilişkin olarak antlaşmaya taraf her bir ülkenin imzaladığı protokolün onaylanmasının uygun bulunması amaçlanıyor.
Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö, Finlandiya’nın NATO’ya katılım protokolünün onaylanmasına ilişkin kanun teklifinin, TBMM Genel Kurulunda kabul edilmesinin ardından, “Finlandiya, NATO’nun güvenliğine kendini adamış, güçlü ve kabiliyetli bir müttefik olacak,” şeklinde açıklama yaptı. Niinistö, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, 30 NATO üyesinin Finlandiya’nın üyeliğine onay verdiğini belirtti.
Tüm onay veren ülkelere güvenleri ve destekleri için teşekkür eden Niinistö, “Finlandiya, NATO’nun güvenliğine kendini adamış, güçlü ve kabiliyetli bir müttefik olacak. Finlandiya artık NATO’ya katılmaya hazır. İsveç’in en kısa zamanda aramıza katılmasını dört gözle bekliyoruz,” değerlendirmesinde bulundu.
Finlandiya Başbakanı Sanna Marin de Twitter hesabından destek için tüm ülkelere teşekkür ederek, “Müttefikler olarak karşılıklı güvenlik sağlayacağız. Birbirimizi savunacağız. Finlandiya şimdi ve gelecekte İsveç’in yanındadır ve başvurusunu desteklemektedir.” ifadelerini kullandı.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Finlandiya’nın NATO’ya katılım protokolünün onaylanmasına ilişkin kanun teklifinin TBMM Genel Kurulunda kabul edilmesini memnuniyetle karşıladığını bildirdi. Stoltenberg, TBMM’de yapılan oylamanın ardından sosyal medya hesabından paylaşımda bulundu. Finlandiya’nın NATO’ya katılım onayının TBMM’de tamamlanmasından duyduğu memnuniyeti dile getiren Stoltenberg, “Bu bütün NATO ailesini daha güçlü ve daha güvenli yapacaktır,” dedi.
Finlandiya Dışişleri Bakanlığı, NATO’ya katılım protokolünün onaylanmasına ilişkin kanun teklifinin, TBMM Genel Kurulunda kabul edilmesinin ardından, Türkçe “Teşekkürler” mesajı paylaştı. Bakanlığın Twitter hesabından NATO’ya üyelik sürecine ilişkin paylaşım yapıldı.
Paylaşımda, “Teşekkürler! Finlandiya’nın NATO’ya katılım protokolünü onaylama kararından dolayı Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne minnettarız,” ifadeleri kullanıldı.
Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto da Twitter hesabından sürece ilişkin bilgi verdi ve şunları kaydetti: “10 aydan uzun süren bir işi bugün geride bıraktık. NATO üyeliği için 17 Mayıs 2022’de başvuru yaptık. Kanada ve Danimarka’dan ilk onaylar alındı. Macaristan’ın kendi onayını yarın Washington’a teslim etmesi gerekiyor. Şimdi TBMM kararını verdi. Tarihi günlerde yaşıyoruz.”
NATO
Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü, (İngilizce: North Atlantic Treaty Organization, NATO; Fransızca: Organisation du traité de l’Atlantique nord, OTAN) 4 Nisan 1949’da 12 ülke tarafından imzalanan Kuzey Atlantik Antlaşması‘na dayanarak kurulan ve farklı dönemlerde 18 ülkenin daha katıldığı uluslararası askerî ittifaktır.
Örgüt üyeleri herhangi bir dış güçten gelebilecek saldırıya karşı ortak savunma yapmaktadır. NATO’nun merkezi, örgütün Kuzey Amerika ve Avrupa‘daki 30 üyesinden biri olan Belçika‘nın başkenti Brüksel‘de bulunmaktadır. 21 ülke NATO’nun “Barış İçin Ortaklık” adlı girişiminde yer alırken 15 ülke kurumlaşmış diyalog programlarına dâhildir. Tüm NATO üyelerinin toplam askerî harcaması, dünyadaki savunma harcamalarının %70’inden fazladır. Üyelerin savunma harcamalarının GSYİH‘lerinin %2’si kadar olması gerekmektedir.
NATO, Kore Savaşı üye ülkeleri harekete geçirene ve yüksek rütbeli iki Amerikalı komutanın yönlendirmesiyle birleşik bir askerî yapı kurulana kadar siyasi bir ortaklıktan ötesi değildi. Soğuk Savaş süreci, 1955’te kurulan Varşova Paktı‘na üye ülkelerle çekişmelere yol açtı. Avrupa ülkeleri ile ABD arasındaki ilişkilerin gücü üzerindeki şüpheler, bağımsız Fransız nükleer caydırıcılığına ve 1966’da Fransa‘nın NATO’nun askerî kanadından çekilmesine yol açan NATO savunmasının olası bir Sovyet işgaline karşı güvenilirliğine olan şüpheler ile birlikte zaman zaman artış gösterdi. 1989’da Berlin Duvarı yıkıldıktan sonra örgüt, Yugoslavya’nın dağılması sürecine karıştı ve ilk askerî müdahalelerini 1992-1995 yıllarında Bosna-Hersek‘te ve daha sonra 1999’da Yugoslavya‘da gerçekleştirdi. Politik olarak ise eski Varşova Paktı ülkeleriyle iyi ilişkiler kurmaya çalıştı. Bu ülkelerin bir kısmı 1999 ve 2004’te ittifaka katıldı.
Kuzey Atlantik Antlaşması’nın örgüte üye ülkelerin silahlı bir saldırıya uğrayan herhangi bir üye ülkeye yardım etmelerini öngören 5. maddesi, NATO tarihinde ilk ve tek kez 2001’deki 11 Eylül saldırılarından sonra uygulandı. Gerçekleştirilen bu saldırıların ardından askerler, NATO liderliğindeki ISAF‘in emrinde Afganistan‘a konuşlandırıldı. Örgüt aralarında Irak’a eğitmen yollanması, korsanlığa karşı operasyonların desteklenmesi ve 2011’de Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1973 sayılı kararı uyarınca Libya üzerinde uçuşa yasak bölgenin uygulanması gibi çeşitli ek rollerde yer aldı. NATO üyelerini istişareler için toplantıya çağıran daha az etkili 4. madde, Türkiye tarafından 2003’te Irak Savaşı sırasında, 2012’de Suriye İç Savaşı sırasında silahsız bir Türk F-4 keşif jetinin düşürülmesinin ve Suriye’den Türkiye’ye havan topu atılmasının ardından ve 2015’te Irak ve Şam İslam Devleti‘nin ülkenin toprak bütünlüğüne yönelik tehditleri nedeniyle ve Polonya tarafından 2014’te Rusya’nın Kırım’a müdahalesinden sonra olmak üzere toplamda beş kere uygulandı.