ABD Büyükelçiliği’nin Türkiye’ye yönelik yaptığı güvenlik uyarısının ardından İngiltere, Fransa, Hollanda tarafından benzer uyarılar gelmişti.
İsveç’te başlayan ve diğer Avrupa ülkelerine yayılan Kuran yakma eylemlerine misilleme endişesini taşıyan Batılı devletler, İstanbul’un Taksim semtine bağlı İstiklal Caddesi’nde bulunan konsoloslukları kapatma kararı aldılar.
ABD Büyükelçiliği, vatandaşlarını yabancıların sıklıkla gittikleri yerler ve ibadet yerlerinden uzak durmaya çağırdı. Elçilik, 30 Ocak’ta güncellediği uyarıda, ABD hükümetinin vatandaşlarını İstanbul’un özellikle Beyoğlu, Galata, Taksim ve İstiklal Caddesi civarında her an olabilecek bir terör saldırısına karşı uyardığını ve Türk makamlarının bu konuyu soruşturduklarını bildirdi. Benzer şekilde Fransa ve Almanya 27 Ocak’ta, İngiltere 29 Ocak’ta yaptıkları açıklamalarla, vatandaşlarını uyardı.
Hollanda ve konsolosluk binası İstiklal Caddesi civarında olan İsveç de uyarı yayımladı ve konsolosluk faaliyetlerini geçici süreyle durdurduklarını ilan etti. Fransa, Pierre Loti Lisesi’ndeki eğitime iki gün ara verildiğini de açıkladı. İsviçre de bugün Levent’teki başkonsolosluğunu ikinci bir duyuruya kadar kapattığını açıkladı.
Güvenlik önlemlerinin alınmasına neden olan istihbaratın daha çok Beyoğlu bölgesiyle bağlantılı olması nedeniyle ABD’nin Tarabya’da bulunan başkonsolosluk binasını kapatmadığı kaydedildi.
Güvenlik uyarısı ile ilgili olarak NTV’nin sorularını yanıtlayan ABD İstanbul Başkonsolosu Julie Eadeh, “Amerikan vatandaşlarının güvenliği bizim bir numaralı önceliğimiz. Herhangi bir tehdit ile ilgili istihbarat aldığımızda, vatandaşlarımızı uyarma sorumluluğumuz var. Avrupa’da Kuran yakılmasından ve olası misilleme saldırılarından büyük endişe duyuyoruz,” dedi. Eadeh güncelleme uyarısının da “kiliselere, sinagoglara ve diplomatik misyonlara, ibadethane gibi çok sayıda yabancının toplandığı yerlere yönelik endişeleri” yansıttığını kaydetti.
Bu ülkeler tarafından yapılan açıklamalarda, güvenlik uyarılarının hangi istihbarata dayandığı açıklanmadı. Ancak BBC Türkçe’ye bilgi veren diplomatik kaynaklar, güvenilir ve spesifik bir istihbaratın söz konusu olduğunu, bu çerçevede güvenlik önlemleri alındığını kaydediyorlar. İstihbaratın ABD tarafından elde edildiği ve Türk emniyet birimleri ile diğer Batılı ülkelerle paylaşıldığı belirtiliyor.
Türkiye’de yerleşik büyükelçiliklerin zaman zaman elde ettikleri ve hassasiyet içeren bilgiler ve olası terör eylemlerine ilişkin istihbaratı Türk makamlarına iletmeleri bilinen bir uygulama. Özellikle Suriye iç savaşı sürecinde IŞİD ve benzeri örgütlere üye yabancı savaşçı kapsamına giren kişilerin hareketleriyle ilgili yoğun istihbarat işbirliği Türk ve yabancı basında sıkça yer aldı.
2012 sonundan itibaren güçlenerek Irak ve Suriye’de devlet kurduğunu ilan eden örgüt, Türkiye ve Avrupa başkentlerinde birden fazla terör eylemi gerçekleştirmiş ve yüzlerce kişinin ölümüne neden olmuştu. Elçiliklerin yaptığı güvenlik uyarılarında isim verilmese de kastedilenin IŞİD, El Kaide veya onlarla bağlantılı aşırı İslamcı grupların olduğu hem genel tehdit durumundan hem de Türkiye’nin yaptığı açıklamalardan anlaşılıyor.
Batılı ülkelerden arka arkaya yapılan güvenlik uyarılarının ardından İçişleri Bakanlığı, 30 Ocak’ta bir açıklama yaparak durumla ilgili değerlendirmeyi kamuoyuyla paylaştı. İsveç, Hollanda ve Danimarka’da Kur’an-ı Kerim’e yönelik yapılan eylemlerden sonra güvenlik önlemlerinin en üst noktaya çıkarıldığını kaydeden bakanlık, “Bu kapsamda, DEAŞ ve EL-Kaide gibi terör örgütlerinin de söz konusu menfur olayları gerekçe göstererek, pek çok ülkede eylem arayışında olduğuna yönelik bilgiler de değerlendirilmiştir,” dedi.
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, dolaylı olarak ABD’yi suçladı ve diğer ülkelere konsoloslukları kapatması telkininde bulunduğu iddiasında bulundu. Soylu gelişmeleri anlatırken, “İşin hikayesi şudur: Farklı bir ülkenin bir istihbarat elemanı Türkiye’de DEAŞ mensubu olabileceği düşünülen birkaç kişiye elemanlık teklif etmiş, Türkiye Cumhuriyeti Devleti o anı da net bir şekilde izlemiş, elemanlık teklif ettikleriyle birlikte birkaç gezinti gerçekleşmiş, ardından Türkiye’yi bu istihbarat elemanı terk etmiş. Bu istihbarat elemanı sonuç alamayınca ilk reaksiyonu ve bilgiyi veren ülkeye bu bilgileri pazarlamış, ondan sonra da Türkiye’de bir DEAŞ saldırısı olabilecek anlayışıyla beraber Türkiye’ye bir psikolojik harp yürütülmektedir.”
İçişleri Bakanı, psikolojik harp olarak nitelendirdiği olayda kendilerine verilen istihbarat üzerine 15 kişinin gözaltına alındığı, bunlardan beşinin tutuklandığı bilgisini de verdi.
Süleyman Soylu, bu son gelişmeleri 2021 yılında 10 Batılı büyükelçinin Osman Kavala’nın serbest kalması için yaptıkları ortak açıklamaya benzeterek, “Yani istedikleri kişiyi hapisten çıkaramayınca metnin altına imza atan büyükelçiler, Türkiye’ye bir hukuk operasyonu yapmaya çalışan büyükelçiler, şimdi malum büyükelçinin operasyonuyla Türkiye’ye bir güvenlik açığı, bir terör operasyonu gerçekleştirmeye çalışıyorlar. Çok net ve açıktır her şey,” dedi.
